Theo Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận rải rác 42.488 trường hợp nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có 4.027 trường hợp dương tính với sởi tại 62 tỉnh, thành phố. Hiện đã ghi nhận một số ca tử vong rải rác ở một số địa phương. Sởi là bệnh truyền nhiễm, ai cũng có thể mắc nhưng nhiều người mặc định sởi chỉ mắc ở trẻ nhỏ, vì thế chủ quan không phòng bệnh. Tuy nhiên, ngay cả với người trưởng thành khi mắc sởi cũng dễ gặp biến chứng nguy hiểm.
PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường Viện trưởng, Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đến nay bệnh viện đã tiếp nhận hàng trăm ca sởi ở người lớn, mỗi ngày trung bình 10-20 ca. Trong số các ca nhập viện nhiều trường hợp bị biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não-màng não, tăng men gan… Điểm chung của các ca nhập viện là chưa được tiêm phòng hoặc tiêm vắc xin sởi nhưng không nhắc lại.
Điển hình như trường hợp một nữ bệnh nhân 28 tuổi, ở Nam Định, đang mang thai 8 tuần nhập viện trong tình trạng sốt cao, rét run, đau mỏi người và xuất hiện ban đỏ từ mặt lan xuống cổ, ngực, bụng. Ngoài ra bệnh nhân có ho khan, ngứa họng, đi ngoài phân lỏng nước 4 lần/ngày, không đau bụng.
Thai phụ mắc sởi rất nguy hiểm, dễ gây biến chứng cả mẹ và con. Ảnh: Nguyên Hà.
Trước khi nhập viện bệnh nhân tự điều trị hạ sốt tại nhà nhưng không cải thiện, khi vào viện qua thăm khám, xét nghiệm thai phụ được chẩn mắc sởi bội nhiễm, theo dõi viêm phổi. Với tình trạng mắc sởi biến chứng nặng, các bác sĩ nhận định nguy cơ cao ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi.
Ngoài trường hợp trên, các bác sĩ cũng đang điều trị cho một nam bệnh nhân 38 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội đang trong tình trạng viêm phổi, suy hô hấp nặng do biến chứng sởi. Tình trạng bệnh nhân diễn biến nhanh, chỉ một ngày sau xuất hiện sốt nóng 39 độ, cơ thể phát ban từ mặt lan xuống tay, thân mình. Ho đờm trắng đục đau họng và khó thở tăng dần, suy hô hấp, viêm phổi nặng phải thở máy ô xy khi chuyển tuyến. Tại Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân suy hô hấp cấp mức độ nặng phải hồi sức tích cực, thở máy, lọc máu và ECMO.
Bác sĩ Duy Cường cho biết, sởi là bệnh có khả năng lây lan nhanh, dễ bùng phát trong cộng đồng nếu không được kiể soát, vì thế khi được chẩn đoán mắc sởi cần cách ly và điều trị ngay. Với những người có bệnh lý nền như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch có nguy cơ biến chứng cao hơn, dễ diễn tiến nặng phải can thiệp máy móc.
Theo bác sĩ Cường, dù là bệnh truyền nhiễm, có khả năng lây lan nhanh nhưng sởi hoàn toàn có thể phòng được bằng tiêm vắc xin. Vắc xin sởi được tiêm cho trẻ từ 9 tháng, sau đó được tiêm nhắc lại khi trẻ 18 tháng tuổi hoặc 2 tuổi. Đối với người lớn, khi hệ miễn dịch giảm thì cũng cần được tiêm nhắc lại. Nếu chưa tiêm hoặc không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng, cần tiêm nhắc lại vắc xin sởi-quai bị-rubella (MMR).
Bác sĩ Đỗ Duy Cường đang đánh giá một ca bệnh mắc sởi bị biến chứng nặng. Ảnh: Nguyên Hà.
Bác sĩ Cường cảnh báo, hiện nhiều người chủ quan, nghĩ sởi chỉ là bệnh nhẹ, sẽ tự khỏi trong vài ngày. Tuy nhiên, ngay cả người lớn khỏe mạnh, sởi cũng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Do vậy, có triệu chứng sốt, phát ban, ho kéo dài, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
“Hiện nay tại Việt Nam, bệnh sởi đang có xu hướng gia tăng, không chỉ ở trẻ em mà cả người lớn, đặc biệt là nhóm có bệnh nền hoặc miễn dịch suy giảm. Vắc xin sởi rất an toàn và hiệu quả, đã được Bộ Y tế khuyến cáo tất cả trẻ em đều cần được tiêm và tiêm nhắc lại. Việc tiêm vắc xin đầy đủ không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn giúp kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng. Sởi không đơn giản như nhiều người lầm tưởng, hãy chủ động phòng ngừa trước khi quá muộn”, PGS Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.