Trẻ mắc bệnh to đầu chi vì thực phẩm 'xách tay'

Nhiều loại thuốc thực phẩm chức năng quảng cáo là giúp làm tăng chiều cao nhưng thực tế chưa có một công trình nào chứng minh nó có tác dụng hay không. “Sử dụng loại hormon này có thể dẫn tới to các đầu chi. Vì vậy, mọi người cần thận trọng với loại sản phẩm xách tay này”, GS.TS Trần Ngọc Ân cảnh báo.

Phố Nguyễn Sơn (phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội) được ví là “thủ phủ” của thực phẩm chức năng tuồn từ nước ngoài về. Nhiều cửa hàng không đề biển hiệu nhưng khách vẫn đến rất đông. Các cửa hàng ở đây được chuyên môn hóa, nhà bán hàng từ Pháp, nhà chuyên hàng Nhật, nhà lại chuyên hàng Hàn Quốc, Thái Lan… Vào bất cứ cửa hàng nào, PV cũng thấy la liệt trên tủ, trên giá kệ các loại TPCN.

TPCN “xách tay” có nhiều chủng loại, giá mỗi nơi mỗi khác nhưng điểm chung của chúng là không ghi thời hạn sử dụng. Khi PV hỏi về nguồn gốc hàng “xách tay”, hầu hết các chủ cửa hàng ở phố Nguyễn Sơn đều nói có người nhà, người quen làm trong ngành hàng không hoặc ở nước ngoài mua hàng gửi về, bảo đảm là hàng “xịn” về chất lượng, giá rẻ hơn giá gốc (?!).

Tại cửa hàng DT, khi PV ngỏ ý muốn mua TPCN dành cho trẻ em thì bà chủ cửa hàng đon đả: “Các em mà đã mua hàng nhà chị thì yên tâm vì ở đây chỉ bán hàng “xịn” thôi. Từ Mỹ đến Hàn Quốc, gì nhà chị cũng có”. Miệng nói, tay bà đưa cho PV một hộp TPCN có giá 450.000 đồng/hộp.

Giá những loại thực phẩm chức năng này luôn cao tới mức gây choáng. Một loại kẹo dẻo tăng cường Canxi cho trẻ em được người bán quảng cáo là hàng xách tay từ Đức, giá 410.000đồng/hộp. Một loại vitamin tổng hợp cho bé, hàng xách tay của Mỹ có giá 690.000 đồng/hộp. Một loại siro cung cấpkhoáng chất cho trẻ em được hét giá tới 800.000 đồng/hộp.

Lật qua lật lại hộp thuốc mấy lần PV vẫn không tìm thấy nhãn phụ tiếng Việt, không thấy hạn sử dụng, cũng không thấy tem kiểm nghiệm của các cơ quan nhà nước. Khi PV băn khoăn hỏi: “Hộp thực phẩm này không có hạn sử dụng, lại không có tem bảo hành liệu có phải hàng “xịn” không chị?”, chủ cửa hàng tỏ ý không hài lòng. Bà chủ này tiếp thị: “Hàng này là xách tay từ Mỹ, là sản phẩm tốt nhất từ thảo mộc và khoáng chất, rất phù hợp và hiệu quả để bảo vệ cho hệ miễn dịch của trẻ, em mua cái này về cho con dùng, đảm bảo “mê” luôn. Hàng nhà chị đều được tiếp viên hàng không “xách” từ nước ngoài về. Hàng miễn thuế thì làm gì có tem. Hạn sử dụng thì là 3 năm kể từ ngày sản xuất...”.

Nói xong, chị này quay sang tiếp thị cho một người khách từ Nghệ An đang muốn mua TPCN cho bé biếng ăn. “Chị yên tâm cho con uống xong một hộp này, đảm bảo bé nhà chị tăng ít nhất 2kg-3kg. Chỉ cần cho con uống 2 hộp là không phải lo con biếng ăn nữa. Không phải lo về chất lượng vì bé nhà em cũng dùng loại này, mới 3 tuổi mà 15kg đấy”, bà chủ cửa hàng nói.

Nhiều website chuyên bán TPCN cho trẻ em trực tuyến cũng nở rộ như… nấm mọc sau mưa. Chỉ cần vào Google và gõ từ mua bán TPCN, trong vòng chưa đầy 0,5 giây có thể tìm thấy hàng chục triệu kết quả từ rất nhiều các trang web, diễn đàn khác nhau, quảng cáo các loại sản phẩm “thượng vàng hạ cám” như: viên nang, nước uống, bột, súp, siro, trà… dành cho đủ mọi đối tượng, độ tuổi và đủ loại tác dụng khác nhau.

Đặc điểm chung của những website này là các loại TPCN được “thổi” lên như những thần dược chữa đủ thứ bệnh, từ bê liệt dương đến... ung thư.

Một loại thực phẩm chức năng được quảng cáo với những lời có cánh như thế này, "thực phẩm chức năng... người bảo vệ bạn khỏi Tia Cực Tím, Bức xạ có hại, Phóng xa...Giúp bảo đào thải độc tố và các kim loại nặng ra khỏi cơ thể. Kích thích hoạt động của hệ miễn dịch. Hỗ trợ tốt quá trình tiêu hóa...Phòng chống ung thư".

Người ta dùng những lời có cánh để quảng cáo về tác dụng chữa liệt dương của một loạithực phẩm chức năng: "... là sản xuất theo quy trình hiện đại và độc quyền của Mỹ, giúp cải thiện và làm chậm quá trình mãn dục, lãnh cảm tình dục ở nam giới mọi lứa tuổi".

Tại “thủ phủ” hàng “xách tay”, có rất nhiều bậc cha mẹ tìm đến mua cho con mình những loại thực phẩm chức năng tăng cường chiều cao, sức khỏe. Tuy nhiên, theo GS.TS Trần Ngọc Ân, chủ tịch hội Xương khớp Việt Nam, hiện nay có nhiều loại thuốc thực phẩm chức năng quảng cáo là giúp làm tăng chiều cao nhưng thực tế chưa có một công trình nào nghiên cứu chứng minh nó có tác dụng hay không. Thuốc để tăng chiều cao ở nước ta chưa được bộ Y tế cho phép sử dụng.

“Sử dụng loại hormon này có thể dẫn tới to các đầu chi. Vì vậy, mọi người cần thận trọng với loại sản phẩm xách tay này”, GS.TS Trần Ngọc Ân cảnh báo.

Chủ một cửa “hàng xách tay” chuyên cung cấp hàng Hàn Quốc tại ngõ 158 phố Nguyễn Sơn cho biết: “Toàn bộ hàng hoá của tôi từ mỹ phẩm, nước hoa, đường sữa, cho tới các loại TPCN chữa bệnh… đều là “hàng xách tay” do người nhà từ nước ngoài mang về. Nhiều khách hàng đã quen rồi giới thiệu cho bạn bè nên cửa hàng luôn trong tình trạng quá tải, nhất là những ngày cuối tuần”.

Theo PGS. TS Trần Đáng, chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam, thực phẩm chức năng có những đặc điểm sau: là sự giao thoa giữa thực phẩm và thuốc, giống thực phẩm về bản chất nhưng khác về hình thức, giống thuốc về hình thức nhưng khác về bản chất. Sản xuất chế biến loại bỏ các chất bất lợi và bổ sung các chất có lợi, có tác dụng tăng cường sức khỏe, dự phòng và giảm thiểu nguy cơ gây bệnh, có tác dụng tới một hay nhiều chức năng của cơ thể; lợi ích với sức khỏe nhiều hơn lợi ích dinh dưỡng cơ bản; có nguồn gốc tự nhiên (thực vật, động vật, khoáng vật); tác dụng lan tỏa, hiệu quả lan tỏa, ít tai biến và tác dụng phụ; được đánh giá đầy đủ về tính chất lượng, tính an toàn và tính hiệu quả. TPCN loại đã được các cơ quan chức năng kiểm nghiệm, được phép lưu hành sẽ rất tốt cho người sử dụng nếu dùng đúng cách, đúng chỉ định của bác sĩ.

TPCN hàng “xách tay” là loại chưa được cấp phép lưu hành, chưa thông qua kiểm nghiệm trong nước, vì vậy khách hàng sẽ dễ gặp phải những rủi ro không đáng có, đôi khi là ảnh hưởng tới sức khỏe, bởi ngay cả người bán cũng chưa chắc đã rành rẽ về sản phẩm để tư vấn cho khách hàng. Họ chỉ thấy thị trường có nhu cầu thì mang về, còn nguồn không được xác định, không có hướng dẫn sử dụng, tư vấn.

"Người tiêu dùng chỉ nên sử dụng TPCN có xuất xứ rõ ràng, đã được Bộ y tế kiểm nghiệm và được các bác sĩ chỉ định dùng. Không tự ý mua TPCN về cho con sử dụng, sự tùy tiện của các bậc cha mẹ đôi khi lại thành... hại con", ông Đáng cảnh báo.