Theo tìm hiểu, ớt trung đoàn là đặc sản ở Mường Tè (Lai Châu). Nó không cay nhiều trong khoang miệng mà cay trong cuống họng, độ cay càng lúc càng tăng khiến người ăn chảy nước mắt.
Loại ớt này chín rộ nhất vào khoảng tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Trước đây, ớt trung đoàn chỉ có người dân địa phương biết đến, dùng để làm gia vị tạo vị cay trong món ăn hằng ngày hoặc đãi khách ở xa về. Vài năm gần đây, khi du lịch Lai Châu phát triển, ớt trung đoàn được biết tới nhiều hơn.
Người dân địa phương cho biết tên ớt trung đoàn là để chỉ độ cay của chúng, ý nói cả trung đoàn chỉ ăn hết một quả ớt này thôi vì quá cay. Thêm nữa, loại ớt này còn có mùi thơm đặc trưng khiến ai ăn một lần cũng nhớ mãi.
Hiện nay, nhiều hộ dân ở Lai Châu đã mở rộng mô hình trồng ớt trung đoàn để bán đi khắp các tỉnh thành. So với nhiều giống ớt khác, ớt trung đoàn cho quả to và vị cay hơn hẳn.
"Tôi thu mua của người dân tại bản đã có giá 170.000-180.000 đồng/kg. Khi bán đi các tỉnh thành hoặc bán trên chợ mạng, giá đội lên trên 250.000 đồng/kg. Dù giá đắt đỏ nhưng nhiều người vẫn đặt mua khắp nơi mỗi khi đến mùa", người bán đặc sản Tây Bắc trên chợ mạng chia sẻ.
Ớt trung đoàn đang được trồng đại trà nhưng giống này khó tính, đòi hỏi điều kiện trồng khắt khe. Cây chỉ cho quả cay, thơm ngon khi được trồng trên đất đá, khí hậu mát mẻ. Nếu thới tiết nhiều nắng, mưa hay lạnh quá, cây cũng dễ chết. Hơn nữa, việc tưới bón cũng đòi hỏi người trồng có kinh nghiệm, cây mới phát triển được. Vì vậy, giống ớt này ngày càng hiếm và có giá thành cao.
Cũng như các loại ớt thông thường, ớt trung đoàn cũng có nhiều tác dụng với sức khoẻ.
Dưới đây là những tác dụng phổ biến của quả ớt:
Giàu chất chống oxy hóa
Ớt chứa nhiều chất chống oxy hóa, những hợp chất có thể giúp trung hòa các gốc tự do và bảo vệ chống lại bệnh mãn tính. Đặc biệt, ớt đặc biệt chứa nhiều vitamin A và vitamin C, hai vi chất dinh dưỡng quan trọng có tác dụng chống oxy hóa trong cơ thể.
Ớt cũng là một nguồn tuyệt vời của các chất chống oxy hóa khác, chẳng hạn như capsanthin, lutein, axit ferulic và zeaxanthin.
Kháng viêm, giảm đau
Capsaicin trong ớt có đặc tính kháng viêm và có thể làm giảm sưng hiệu quả như uống thuốc kháng viêm.
Capsaicin có thể ức chế mạnh một chất liên quan đến quá trình viêm gọi là Neuropeptide, từ đó, có khả năng trì hoãn sự khởi phát và là giảm sự phát triển của viêm khớp.
Ngăn ngừa ung thư
Ớt có thể chống lại ung thư vì chứa đầy chất chống ô xy hóa, bảo vệ cơ thể khỏi những thiệt hại do các gốc tự do gây ra. Từ đó, ngăn ngừa nhiều loại ung thư.
Một số nghiên cứu cho thấy ăn ớt có thể ức chế sự phát triển của khối u tuyến tiền liệt. Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng ớt có thể giúp làm chậm sự lây lan của ung thư phổi.
Giúp tăng cường đốt cháy chất béo
Ớt đã được nghiên cứu rộng rãi về khả năng tăng cường trao đổi chất và tăng cường đốt cháy chất béo, chủ yếu nhờ vào hàm lượng capsaicin của chúng. Điều thú vị là capsaicin đã được chứng minh là làm tăng tiêu hao năng lượng, tức là lượng calo mà cơ thể bạn đốt cháy trong suốt cả ngày.
Không chỉ vậy, ớt còn có thể thúc đẩy giảm cân bằng cách giảm cảm giác đói và thèm ăn. Một nghiên cứu trên Tạp chí Quốc tế về Béo phì thậm chí còn phát hiện ra rằng ăn ớt trước bữa ăn làm tăng cảm giác no và giảm lượng chất béo và calo nạp vào sau đó.
Ngừa tai biến tim mạch
Nghiên cứu cho thấy ớt chứa các hoạt chất giúp máu lưu thông tốt, ngăn ngừa nguy cơ tai biến tim mạch. Ngoài ra, ớt cũng giúp hạ huyết áp và giảm lượng cholesterol trong cơ thể. Lượng vitamin C phong phú trong ớt có thể khống chế xơ cứng động mạch và làm giảm cholesterol.
Điều hòa lượng đường trong máu
Một số nghiên cứu cho thấy ớt có thể cung cấp lượng insulin cần thiết để kiểm soát lượng đường trong máu.
Nghiên cứu cũng cho thấy thêm ớt vào bữa ăn có thể làm giảm mức đường huyết sau khi ăn.
Hỗ trợ giảm huyết áp
Nghiên cứu đầy hứa hẹn cho thấy ớt có khả năng giúp giảm mức huyết áp để giúp tim của bạn luôn trong tình trạng khỏe mạnh. Điều này có thể là do khả năng của capsaicin làm tăng mức độ của yếu tố tăng trưởng giống insulin 1(IGF-1), một loại hormone quan trọng có thể giúp giãn nở các mạch máu để bảo vệ chống lại huyết áp cao.