Với những người sinh ra và lớn lên ở các miền quê Việt Nam chắc chắn không còn xa lạ với các loại rau dền, đặc biệt là rau dền gai.
Rau dền gai còn gọi là rau dền hoang, vốn mọc hoang dại ở sau vườn, ven đường, xen vào các luống hoa màu mà không cần trồng. Khi cây già, ra hoa kết hạt, hạt của chúng rơi xuống bay vào chỗ nào thì nơi đó mọc cây con và phát triển thành từng cụm rau dền gai.
Theo tìm hiểu, dền gai có nguồn gốc từ khu vực Trung và Nam Mỹ, ngày nay được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Chúng thích nghi tốt với các điều kiện khí hậu ôn đới và nhiệt đới. Ở nước ta, rau dền gai được tìm thấy ở khắp nơi, nhất là các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Một điểm đặc biệt của cây rau dền gai là trên thân của chúng có những cột gai nhỏ nhưng mềm chứ không hề cứng và khi đâm cũng không gây xước tay chảy máu.
Những ngày còn nghèo khó, người dân hái rau dền vào để làm thức ăn dân dã hằng ngày, có thể nấu canh với rau tập tàng, nấu canh tôm tép, cua đồng hoặc xào.
"Mình nhớ nhất là rau dền nấu với canh tôm, vị ngọt của rau rau dền kết hợp với vị ngọt của tôm đồng, khi nấu lên tỏa mùi thơm hấp dẫn. Đến bây giờ mình vẫn nhớ mãi. Mỗi lần về quê, mình vẫn hay ra sau vườn tìm rau dền gai để nấu canh nhưng không còn nhiều.
Trên chợ chung cư, thỉnh thoảng có người mang rau dền ở quê lên bán, trong đó có rau dền gai. 1kg có giá 60.000 đồng nhưng phải nhanh tay mới mua được vì rau sạch nên hết rất nhanh", chị Ngọc (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
Cũng như các loại rau dền khác, rau dền gai có nhiều tác dụng đối với sức khỏe:
Tốt cho xương
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, canxi trong rau dền cao gấp 3 lần so với rau bina và vượt trội hơn cả sữa bò. Trong 100g lá rau dền chứa đến 267mg canxi, đáp ứng 50% canxi cho một người mỗi ngày.
Chính sự dồi dào của canxi chứa trong rau dền làm cho nó trở thành một loại siêu thực phẩm tăng cường sức mạnh của xương và ngăn ngừa chứng loãng xương.
Tốt cho người bệnh tiểu đường
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn rau dền thường xuyên giúp ổn định đường huyết, rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Rau dền còn giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tình trạng tăng lượng đường trong máu như béo phì.
Ngăn ngừa các vấn đề răng miệng
Tác dụng của rau dền giúp làm giảm các biến chứng răng miệng như đau, sưng lợi, viêm họng hay viêm loét miệng.
Ngừa bệnh tim mạch
Rau dền còn có khả năng làm giảm hàm lượng cholesterol trong cơ thể. Ngoài ra, tocotrienol – một loại vitamin E có trong loại rau này cũng giúp loại bỏ cholesterol xấu và ngăn ngừa bệnh mạch vành.
Chống oxy hoá và phòng ngứa bệnh mạn tính
Rau dền chứa các phytochemical, bao gồm flavonoid và polyphenol, tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ. Những hợp chất này giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, từ đó làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như ung thư và các bệnh tim mạch.
Ngăn ngừa ung thư
Các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magiê, phốt pho hay lysine có trong rau dền giúp chống lại các gốc tự do có hại và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính gây ra ung thư.
Rối loạn dạ dày
Hàm lượng chất xơ trong rau dền, khi ăn quá nhiều, có thể gây ra các vấn đề về dạ dày. Ăn quá nhiều rau dền có thể dẫn đến đầy hơi, tạo thành hơi trong bụng, co thắt dạ dày và thậm chí táo bón. Trong khi kết hợp rau dền vào chế độ ăn hàng ngày, hãy đảm bảo thực hiện từ từ vì việc bổ sung đột ngột có thể cản trở quá trình tiêu hóa bình thường. Nó thậm chí có thể gây tiêu chảy trong một số trường hợp.