Luật sư Phan Trung Hoài (Đoàn luật sư TPHCM, bào chữa cho bà Bạch Diệp) cho hay, cơ quan chức năng đã di lý bà Bạch Diệp từ Hà Nội vào TPHCM vào ngày 6/1 để phục vụ công tác xét xử.
TAND TPHCM đã ấn định ngày 18,19/1 tới đây sẽ xét xử vụ sai phạm liên quan việc hoán đổi nhà, đất số 185 Hai Bà Trưng, quận 1, TPHCM.
Trong vụ án này, TAND TPHCM sẽ xét xử ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM), Trần Nam Trang (cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính), Vy Nhật Tảo (cựu Giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ TPHCM), Nguyễn Thành Rum (cựu Giám đốc Sở VH TT DL), Lê Văn Thanh (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TPHCM), Lê Tôn Thanh (cựu Phó Giám đốc Sở VH TT DL), Huỳnh Kim Phát (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TPHCM), Nguyễn Thanh Nhàn (cựu Phó Giám đốc Sở TN&MT), Đào Anh Kiệt (cựu Giám đốc Sở TN&MT TPHCM) – cùng về tội “Thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 2, Điều 285 Bộ luật hình sự năm 1999.
 |
| Cựu Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân |
Nữ "đại gia" Dương Thị Bạch Diệp (Giám đốc Cty TNHH Bất động sản Diệp Bạch Dương) bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 4,5 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Đáng chú ý, trong phiên xét xử sơ thẩm 16-20/9/2020, VKSND Tối cao xác định hành vi của cựu Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới thất thoát tài sản nhà nước. Ông Quân có một phần trách nhiệm nhưng ở "mức độ hạn chế", chưa đến mức xử lý hình sự và chỉ bị đề nghị xử phạt hành chính.
"Ôm trọn" đất công nhờ... giấy tờ photocopy
Theo kết luận điều tra, Công ty Diệp Bạch Dương (trụ sở đăng ký tại số 179 bis Hai Bà Trưng phường 6, quận 3, TP.HCM), do 2 thành viên góp vốn thành lập, là bà Dương Thị Bạch Diệp và bà Nguyễn Thị Châu Hà. Bà Hà chính là con gái bà Diệp, đang cư trú tại Australia. Bà Dương Thị Bạch Diệp làm Giám đốc và là người đại diện pháp luật của Công ty Diệp Bạch Dương.
Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP.HCM được giao quản lý, sử dụng nhà đất 185 Hai Bà Trưng, phường 6, quận 3, làm trụ sở làm việc và nơi tổ chức biểu diễn nghệ thuật.
Từ năm 2007, do cơ sở xuống cấp nên ông Vy Nhật Tảo là Giám đốc, quan hệ với một số đơn vị, trong đó có Công ty Diệp Bạch Dương, để hợp tác đầu tư nâng cấp, cải tạo nhà 185 Hai Bà Trưng. Bà Diệp đã đề xuất với ông Vy Nhật Tảo sử dụng một bất động sản khác có giá trị tương đương. Diệp Bạch Dương sẽ hỗ trợ xây dựng mới trung tâm ở địa điểm mới phù hợp, quy mô lớn và hiện đại hơn, để đổi lấy mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng.
Lý do đổi, là Công ty Diệp Bạch Dương đang sở hữu các bất động sản tại số 179 bis, số 181 và số 183 Hai Bà Trưng. Phương án bà Diệp đưa ra đổi lấy nhà 185 Hai Bà Trưng là giúp công ty bà hợp khối, tạo thành 1 thửa đất có diện tích lớn phục vụ xây dựng tổ hợp khách sạn 5 sao.
Thấy phương án hoán đổi của bà Diệp có tính khả thi cao hơn so với phương án cải tạo, xây dựng tại chỗ, nên ông Vy Nhật Tảo ủng hộ. Tháng 2/2008, bà Diệp đã mua nhà đất 57 Cao Thắng (quận 3) để hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng.
Tuy nhiên, khi bà Diệp có "Đơn xin hoán đổi tài sản", thì bà Nguyễn Thị Hồng (lúc này là Phó Chủ tịch UBND TP.HCM) trả lời "Không chấp thuận phương án hoán đổi, vì không có cơ sở xem xét giải quyết".
Bà Diệp tiếp tục vận động hoán đổi và gửi “Đơn xin hoán đổi tài sản”, gặp trực tiếp ông Nguyễn Thành Tài, lúc này là Phó Chỉ tịch thường trực UBND TP.HCM, đề nghị hoán đổi 2 tài sản trên, kèm theo để xuất kinh phí sửa chữa, tu bổ cải tạo nhà 57 Cao Thắng theo yêu cầu công năng hoạt động của Trung tâm ca nhạc nhẹ TP.HCM.
Quá trình làm thủ tục hoán đổi, đại gia Dương Thị Bạch Diệp cung cấp bản photocopy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở tại số 57 Cao Thắng. Bản sao giấy tờ thể hiện đây là tài sản "sạch", tức là tài sản chưa thế chấp, chưa đăng ký giao dịch bảo đảm. Trong khi, Công ty Diệp Bạch Dương âm thầm mang tài sản trên đi thế chấp vay 8.700 lượng vàng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh TP HCM (Agribank TP HCM).
 |
| Nữ "đại gia" Dương Thị Bạch Diệp (Giám đốc Cty TNHH Bất động sản Diệp Bạch Dương) |
Không chỉ vậy, bà Dương Thị Bạch Diệp cam kết với Agribank TP HCM sẽ mang tài sản hoán đổi thành công vào ngân hàng thế chấp thay tài sản cũ. Tuy vậy, nữ đại gia ngang nhiên nuốt lời. Sau khi sở hữu khu đất số 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp không mang giấy tờ tới Agribank TP HCM thay thế tài sản thế chấp mà mang sang ngân hàng khác tiếp tục vay vốn.
VKSND Tối cao xác định bà Dương Thị Bạch Diệp chiếm đoạt tài sản nhà nước - bất động sản ở số 185 Hai Bà Trưng có giá trị hơn 186 tỷ đồng. Tại cơ quan điều tra, nữ đại gia bao biện rằng cơ quan chức năng không yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bản chính giấy tờ. Do đó, doanh nghiệp trình ra bản sao có chứng thực.
Về nhà đất 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp tiếp tục vận động hoán đổi. Bà Dương Thị Bạch Diệp có đơn gửi và gặp trực tiếp ông Nguyễn Thành Tài, lúc đó là Phó Chủ tịch thường trực UBND TP.HCM, trình bày. Do không được giao nhiệm vụ, và cũng không có chuyên môn ở lĩnh vực này nên ông Tài đề xuất lên Chủ tịch UBND TP.HCM là ông Lê Hoàng Quân, xin ý kiến.
Ông Quân đồng ý phương án hoán đổi, nhưng phải thông qua Sở Tài chính - Ban chỉ đạo 09 đề xuất.
Ông Tài sau đó giao cho Văn phòng UBND TP.HCM đề xuất các sở ban, ngành liên quan nghiên cứu, xử lý theo hướng cho hoán đổi.
Vì tin tưởng cấp dưới
Trong vụ án, lãnh đạo, cán bộ cơ quan nhà nước tắc trách trong tham mưu, đề xuất, chấp thuận hoán đổi tài sản; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở không đúng pháp luật.
Đơn cử, tháng 4/2008, bà Diệp ký đơn xin hoán đổi tài sản thuộc sở hữu Công ty Diệp Bạch Dương (số 57 Cao Thắng) lấy tài sản thuộc sở hữu nhà nước (nhà đất số 185 Hai Bà Trưng) do Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP quản lý, sử dụng. Ông Nguyễn Thành Rum (Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch TP HCM giai đoạn đó) và lãnh đạo sở này thống nhất chủ trương xã hội hóa, ủng hộ hợp tác đầu tư.
 |
| Nguyễn Thành Tài, cựu Phó Chủ tịch thường trực UBND TP.HCM |
Trước lúc Công ty Diệp Bạch Dương xây trụ sở Trung tâm Ca nhạc nhẹ mới ở số 57 Cao Thắng, bà Diệp đã mang giấy tờ khu đất này vào ngân hàng cầm cố. Vậy mà, ông Vy Nhật Tảo cùng cấp dưới không hề phát hiện sự việc. Ông Vy Nhật Tảo thú nhận bản thân không nắm rõ quy trình quản lý, sử dụng tài sản nhà nước. Ông Tảo có giao cấp dưới kiểm tra điều kiện pháp lý tài sản số 57 Cao Thắng. Nhưng ông không giám sát việc thực hiện chỉ đạo. Cựu giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP nói rằng ông tin tưởng những đơn vị có chức năng, thẩm quyền sẽ kiểm tra chặt chẽ tình trạng pháp lý tài sản hoán đổi.
Tương tự, ông Nguyễn Thành Rum giải thích ông tin tưởng lãnh đạo, cán bộ Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP cũng như cơ quan cấp trên trong vấn đề xác minh pháp lý tài sản hoán đổi.
Tháng 7/2009, Công ty Diệp Bạch Dương có đơn gửi ông Nguyễn Thành Tài (khi đó là Phó Chủ tịch UBND TP) xin hoán đổi tài sản. Nhận đơn, ông Tài chỉ đạo cơ quan, đơn vị có thẩm quyền nghiên cứu và có ý kiến đề xuất. Quá trình điều tra, ông Tài thừa nhận ông không được phân công phụ trách, sắp xếp lại tài sản nhà nước.
Khi nghe Dương Thị Bạch Diệp và Vy Nhật Tảo trình bày phương án hoán đổi mang đến lợi ích cho TP HCM, ông ủng hộ và có báo cáo chủ tịch UBND TP thời kỳ đó (ông Lê Hoàng Quân). Sau đó, ông Quân giao ông Tài trực tiếp chỉ đạo, thực hiện. Vì tin tưởng cấp dưới nên ông Tài không chỉ đạo kiểm tra, xác minh tình trạng pháp lý tài sản, dẫn đến hệ quả chấp nhận hoán đổi dù tài sản tư nhân không đủ điều kiện.
Cụ thể, sau khi thẩm định, Sở Tài chính đã trình ông Nguyễn Thành Tài phê duyệt giá trị các nhà đất nêu trên để làm cơ sở thực hiện hoán đổi. Theo đó, giá trị nhà đất tại số 185 Hai Bà Trưng (quận 3) là 187,2 tỉ đồng. Giá trị nhà đất tại số 57 Cao Thắng (quận 3) là 176,3 tỉ đồng. Theo thỏa thuận, Công ty Diệp Bạch Dương phải nộp số tiền chênh lệch thiếu 4,3 tỉ đồng vào ngân sách.
Tuy nhiên, do thủ tục cấp chứng nhận quyền sử dụng đất khó khăn nên sau đó, Công ty Diệp Bạch Dương có đơn xin hủy việc hoán đổi.
Ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch TP.HCM đã chủ trì cuộc họp với các phó chủ tịch vào tháng 1/2013 cùng nhiều đơn vị khác.
Tại cuộc họp này ông Quân đã kết luận chấp nhận hoàn trả 5 tỉ đồng cho Công ty Diệp Bạch Dương đã cam kết hỗ trợ cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ, yêu cầu Công ty Diệp Bạch Dương nộp hơn 4 tỉ đồng tiền chênh lệch quyền sử dụng đất. Yêu cầu Sở Tài nguyên - môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại 185 Hai Bà Trưng cho Công ty Diệp Bạch Dương.
Sau khi thống nhất việc hoán đổi, Công ty Diệp Bạch Dương nhận mặt bằng 185 Hai Bà Trưng (quận 3) và giấy tờ liên quan nhưng không bàn giao giấy tờ nhà đất tại 57 Cao Thắng (quận 3).
Và khi có được quyền sở hữu khu đất 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp mang thế chấp tại Ngân hàng Phương Nam (nay là Sacombank) để vay 160 tỷ đồng.
C03 cho rằng, ông Lê Hoàng Quân, là người đứng đầu, Trưởng Ban chỉ đạo 09. Ông Quân đã chấp thuận về chủ trương, giao cho ông Nguyễn Thành Tài chỉ đạo thực hiện việc hoán đổi theo đúng quy định của pháp luật.
Việc bà Diệp đưa thông tin gian dối để chiếm đoạt tài sản tại 185 Hai Bà Trưng (quận 3, TP.HCM) đã bị khởi tố về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". C03 cho rằng, đây không phải là hậu quả trực tiếp của chủ trương hoán đổi tài sản.
Các cá nhân dưới quyền ông Quân thực hiện trách nhiệm kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý của nhà đất số 57 Cao Thắng. Do tin tưởng vào các đơn vị chức năng đã kiểm tra nội dung này nên ông Quân chấp thuận cho hoán đổi tài sản.
Được biết, đây là vụ án thứ 3 ông Quân liên quan, và bị đề nghị xử lý về mặt Đảng và chính quyền.