Liệu có những vụ Việt Á trong lựa chọn sách giáo khoa?

Chiều 23/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chương trình giám sát năm 2023.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) tán thành ý kiến của Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đưa vấn đề thực hiện các Nghị quyết số 88/2014 và số 51/2017 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông vào nội dung giám sát trong năm tới.

Tuy nhiên, theo bà Thúy, đây là vấn đề không nên thu hẹp trong phạm vi giám sát của UBTVQH mà nên được Quốc hội giám sát tối cao. Bà Thúy nêu lý do như hai Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Ngoài ra, theo lộ trình được quy định tại Nghị quyết 51 đến năm học 2024-2025 sẽ hoàn thành chu trình đầu tiên đổi mới chương trình, sách giáo khoa ở toàn bộ các cấp học phổ thông. Do vậy, theo bà Thúy, việc Quốc hội thực hiện giám sát tối cao vào thời điểm này sẽ giúp đánh giá được đầy đủ, kịp thời ưu điểm và khuyết điểm trong quá trình thực hiện nghị quyết.

Đại biểu đoàn Đà Nẵng đánh giá, trong 8 năm qua, ngành giáo dục đã có nhiều cố gắng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, dư luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về một số kết quả triển khai.

Cụ thể như vấn đề giá sách giáo khoa, hay vấn đề đã được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp, đặt ra tại kỳ họp này như việc sắp xếp môn lịch sử là môn học lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp ở cấp học phổ thông.

Qua phiên thảo luận, đại biểu Thúy cho biết, có những vấn đề báo chí và đại biểu Quốc hội đã đặt ra suốt từ kỳ họp trước đến kỳ họp này nhưng chưa được giải quyết như những sai sót trong cả ba bộ sách giáo khoa lớp 1, lớp 2, lớp 6 của NXB Giáo dục Việt Nam; vai trò hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc lựa chọn sách giáo khoa để bảo đảm khách quan, công bằng, minh bạch, không ảnh hưởng xấu đến chủ trương xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.

Nữ đại biểu dẫn lại, trong báo cáo trả lời đại biểu Quốc hội chất vấn ngày 12/1/2022, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn có nêu "nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn, đồng thời đã in lại 38 nghìn cuốn sách khoa học tự nhiên 6 của Bộ kết nối tri thức với cuộc sống.

"Tuy nhiên, thực tế không đúng như Bộ trưởng trả lời", bà Thúy nói và nêu vấn đề: "Thậm chí có câu hỏi: Liệu có những vụ Việt Á trong lựa chọn sách giáo khoa không? Những vấn đề này nên được thảo luận rộng rãi ở Quốc hội để thu nhận được ý kiến từ nhiều chiều và để cử tri cả nước được biết".

Theo bà Thúy, qua giám sát, Quốc hội có thể khẳng định những việc ngành giáo dục đã thực hiện đúng, đồng thời chỉ ra những hạn chế, những điều cần khắc phục để hỗ trợ ngành thực hiện tốt nhiệm vụ. Qua giám sát, Quốc hội cũng có thể điều chỉnh các Nghị quyết của mình hoặc bổ sung chính sách, nếu cần thiết.

"Vì vậy, việc thực hiện nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông rất cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội. Tôi đề nghị Quốc hội cân nhắc, quyết định", đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu.

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đánh giá, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn 4 vấn đề giám sát như hiện nay là rất đúng, rất trúng. Về Chuyên đề 3 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, đại biểu nhận thấy đây là chuyên đề rất nên và rất cấp thiết.

Theo đại biểu đoàn Hà Nội, vấn đề đổi mới chương trình và đổi mới sách giáo khoa bậc phổ thông là nội dung cốt lõi của đổi mới căn bản toàn diện giáo dục phổ thông, có tầm quan trọng ý nghĩa hết sức to lớn. "Tuy nhiên thực tiễn cho thấy cử tri đang rất bức xúc về các chương trình giáo dục phổ thông có những vấn đề chưa phù hợp, mà điển hình nhất trong thời gian qua là vấn đề dạy học môn lịch sử, cực kỳ bức xúc trong toàn xã hội", địa biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí nêu ra một loạt vấn đề liên quan đến sách giáo khoa như in sai, ngôn từ còn nhiều điều không phù hợp, hình ảnh chưa chuẩn mực, quá nhiều bộ sách giáo khoa được đề nghị sử dụng gây nên sự lúng túng trong lựa chọn với không chỉ với phụ huynh mà còn với các trường, sở giáo dục.

"Đặc biệt sách giáo khoa không được sử dụng lại nên mỗi năm tốn hàng ngàn tỷ đồng để mua sách giáo khoa mới, gây khó khăn cho các gia đình có con đi học, đặc biệt với gia đình khó khăn", đại biểu đoàn Hà Nội cho hay.

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, trong khóa Quốc hội khóa XVI đã có nhiều đại biểu Quốc hội đề cập đến vấn đề trên. Cho nên theo đại biểu đoàn Hà Nội, cần phải giám sát là thật đúng đắn cái được, cái chưa được, để đề xuất, điều chỉnh nhằm thực hiện tốt hơn chương trình đổi mới chương trình giáo dục.

Trình bày tờ trình dự kiến về chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 4 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 2 chuyên đề để giám sát tối cao, 2 chuyên đề còn lại sẽ giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát. 4 chuyên đề cụ thể gồm:

Chuyên đề 1: Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Chuyên đề 2: Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Chuyên đề 3: Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Chuyên đề 4: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021.