Kỳ 1: Người cựu tù tự rạch bụng
Năm nào cũng vậy, cứ đến những ngày tháng 4, Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày ở xã Nam Triều (Phú Xuyên, Hà Nội) lại thu hút đông người đến tham quan. Bảo tàng được lập nên bởi một cựu tù Phú Quốc là ông Lâm Văn Bảng, trong khuôn viên gia đình rộng hơn 2000 m2.
Đó là nơi lưu giữ những hiện vật, hình ảnh, những bằng chứng tố cáo tội ác chiến tranh cũng như ca ngợi tinh thần chiến đấu quật cường của những cựu tù Phú Quốc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam.
Bên cạnh du khách, còn có những cựu chiến binh cũng tìm về bảo tàng trong những ngày tháng 4 này. Họ gặp nhau, ôn lại những ký ức hào hùng một thời sống vì lý tưởng. Và quả thật nếu không nghe những nhân chứng lịch sử này kể chuyện, chúng tôi cũng không thể hình dung ra nổi về một nơi từng được mệnh danh là “địa ngục trần gian” Phú Quốc trong chế độ cũ.
Trong số hơn 3.000 hiện vật được trưng bày tại bảo tàng, mỗi hiện vật lại có một hành trình, một số phận riêng. Bản thân những hiện vật ấy đã mang dấu ấn của lịch sử, và phía sau chúng là những câu chuyện đầy ý nghĩa. Chưa ở đâu, những đòn đánh đập, tra tấn, hành hạ lại độc ác, rùng rợn như những ngón đòn của bọn cai ngục Phú Quốc. Nhưng càng ở trong cái khổ, tinh thần người tù càng được mài dũa sắc và kiên định hơn.
Tôi đặc biệt chú ý tới bức tượng một người tù binh đứng hiên ngang, tay phải dơ lên cao biểu thị sự quyết tâm đấu tranh, tay trái cầm con dao rạch thẳng vào bụng, vết máu loang lổ.
Các cựu binh từng trải qua những thời khắc kinh hoàng ở “địa ngục trần gian chế độ cũ” Phú Quốc cho biết, đó là tượng ông Phùng Xuân Nghị, ở thôn An Thuận (Hữu Văn, Chương Mỹ, Hà Nội).
Theo các cựu binh, nếu như không có sự đoàn kết đấu tranh đến cùng, nếu như không có hành động tự rạch bụng đấu tranh của ông Nghị, có lẽ sẽ còn rất nhiều tù binh, thương binh không thể trở về.
Trong căn nhà nhỏ ở thôn Hữu Văn, đón chúng tôi là một người đàn ông gầy gò nhỏ bé, đôi tay thương tật. Nhắc lại những kỷ niệm cũ, Ông Nghị hồ hởi kể chuyện, đồng thời vén áo cho chúng tôi xem những vết sẹo vằn vện ở bụng, ở vai. Ông bảo, đó là dấu vết của những ngày trải qua “địa ngục trần gian”.
 |
| Cựu binh Phùng Xuân Nghị. |
Nhập ngũ từ năm 17 tuổi, ông thuộc Đại đội 50, Tiểu đoàn 46, trực thuộc Quân khu 5, tham gia trận đánh đêm Giao thừa Mậu Thân năm 1968 ở Quảng Ngãi. Trong trận đánh cam go đó, ông Nghị bị đạn xuyên qua phổi, nằm gục trên chiến trường rồi bị bắt.
Không khai thác được gì dù đã giở đủ các kiểu tra tấn, chúng áp giải ông về Đà Nẵng, chuyển qua Biên Hòa, rồi đày ra nhà tù Phú Quốc.
Ông Phùng Xuân Nghị cùng với mấy trăm anh em thương binh nặng bị lính Ngụy đày sang khu vực thuộc phân khu 9. Ở đó, từ trước không có ai ở, cỏ mọc lút gối, cái sạp nằm cũng chẳng có, nước uống không, ruồi muỗi bay nhặng xị. Tên cai ngục còn lớn tiếng: “Tao sẽ để cho chúng mày sinh bệnh mà chết dần chết mòn”.
Trong mấy anh em thương binh, có một số người còn khỏe, tức thì chúng bắt đi lấy củi, nhổ cỏ, đắp công sự, làm hàng rào thép gai… Ai chống cự liền bị đánh đập dã man. Khẩu phần ăn cũng bị cắt xén một cách không thương tiếc.
Tin tức trong trại cũng như trong đất liền được cập nhật liên tục, nhờ những người được ra ngoài lấy củi nghe ngóng, chuyển tài liệu, và những phương thức khác. Ở trại thương binh còn đỡ, nhưng ở trại tù binh khác trong “địa ngục trần gian” Phú Quốc thì hàng trăm câu chuyện bọn cai ngục tra tấn tàn bạo các chiến sĩ, hàng loạt những tấm gương kiên trung bất khuất… liên tục được truyền về.
“Chúng tôi quyết định biểu tình, đưa yêu sách bắt địch phải thực hiện đối với toàn bộ tù nhân ở trên đảo, không được đánh đập tù binh, phân phát đủ chăn màn, quần áo, nước uống, đồ ăn… và biện pháp đầu tiên là anh em tiến hành tuyệt thực”, ông Nghị cho biết.
Thế nhưng, ở trại toàn thương binh, sức yếu, tuyệt thực đến ngày thứ 7 thì một số người có dấu hiệu kiệt sức, trong khi bọn cai ngục cứ làm ngơ.
Nếu tiếp tục đấu tranh theo hình thức này chưa chắc hiệu quả mà có thể anh em sẽ hy sinh vô ích. Chi bộ nhà lao họp khẩn cấp, đặt ra phương án một đồng chí sẽ tình nguyện "rạch bụng" tố cáo tội ác của giặc, buộc kẻ địch phải chấp nhận các yêu sách của tù nhân .
Trong trí nhớ của ông Nghị, có rất nhiều người xung phong chọn cái chết, nhưng nhờ thái độ quyết tâm, nhiệt tình của tuổi trẻ, ông đã được lựa chọn.
Một sáng đầu năm 1972, toàn bộ thương binh tập trung đứng hết trước cửa trại, tuyên bố tội ác và đồng thanh hô vang “Đả đảo bọn ngụy quyền làm tay sai cho Mỹ, đàn áp anh em tù binh trong tay không tấc sắt”. Liền sau đó, một chàng trai gốc Bắc cao chừng 1,6m, nặng chưa đến 40kg đã chạy ra giữa sân, tay cầm chắc con dao mài từ cốc nước và không nao núng rạch một đường sắc lẹm vào bụng mình khiến bọn cai ngục và hàng trăm tù binh nín thở.
Ông Nghị gục xuống, anh em liền bế vào trong trại, lấy chỉ ra khâu. Chừng một giờ đồng hồ sau, có xe của trại trưởng chạy đến, bắc loa vào thông báo đưa người mổ bụng ra để đi cứu chữa, nhưng các tù binh không mắc mưu, kiên quyết im lặng bảo vệ ông. Sau cả tuần tuyệt thực, cộng thêm vết thương cũ tái phát, sự sống của ông Nghị khi ấy chỉ còn thoi thóp.
Đến chiều tối, bọn cai ngục lắc đầu chịu thua, lo sợ cuộc đấu tranh của anh em thương binh sẽ lan ra toàn đảo và cả miền Nam, cố vấn Mỹ và Đảo trưởng Phú Quốc mời đại diện tù binh ra để giải quyết, và những yêu sách đưa ra được đáp ứng toàn bộ.
Nhờ tình yêu thương, đùm bọc của đồng đội, ông hồi phục nhanh không ngờ. Chỉ sau nửa tháng vết thương trên bụng đã lên da non. Cho đến lúc tự bước chân ra được khoảng trời đầy nắng ở sân trại, ông Nghị biết mình được sống lại là nhờ những đồng đội thương yêu, và ông lại tiếp tục lao vào cuộc đấu tranh bảo vệ lý tưởng cách mạng nơi địa “ngục trần gian” Phú Quốc.
Mời quý độc giả xem Video hầm vũ khí của biệt động Sài Gòn: