Dự án đường Hồ Sơn được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt tại quyết định điều chỉnh số 2481, giao Sở Thương mại và Du lịch (nay là Sở VHTT&DL) làm chủ đầu tư. Nhà thầu thi công xây lắp là công ty CP tư vấn đầu tư xây dựng Bắc Ái.
Tại quyết định số 2481, UBND tỉnh cấp tổng số vốn cho dự án là 14,895 tỷ đồng. Số vốn đã giải ngân đến hiện tại là hơn 10 tỷ đồng chia thành 2 giai đoạn.
 |
| Con đường được làm bằng ngân sách nhà nước. |
Giai đoạn 2006-2009, tỉnh Vĩnh Phúc giải ngân cho nhà thầu thi công xây lắp gần 8 tỷ đồng, chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 1,7 tỷ, còn lại các chi phí khác cho khảo sát thiết kế (hơn 200 triệu), quản lý dự án (hơn 300 triệu), bảo hiểm công trình, giám sát...
Mặc dù đã được giải ngân số tiền rất lớn tại thời điểm cấp vốn, hàng loạt bất cập về hiện trạng và khối lượng công trình vẫn được Thanh tra Sở Xây dựng Vĩnh Phúc chỉ ra.
 |
| Nhà thầu chưa trồng cây xanh như thiết kế. |
Đến nay, dự án đường Hồ Sơn vẫn dở dang, con đường chưa khánh thành đã nham nhở, hư hỏng. Các hạng mục ở giai đoạn 1: bê tông nhựa lồi lõm, không phẳng, một số vị trí đã phải thảm lại, một số đoạn mới chỉ cấp phối đá dăm...
Giai đoạn 2, các hạng mục thi công vỉa hè 2 bên có nhiều vị trí nứt, lún. Có đoạn hè đường 2 bên bị hư hỏng nặng, nhiều vị trí không thấy hoặc chưa hình thành hè đường.
Theo thiết kế, cứ 15m sẽ trồng 1 cây phượng, trên dải phân cách trồng cây cau vua và thảm cây bụi. Tuy nhiên, kết luận thanh tra lại chỉ ra điều bất ngờ, chỉ có 2 cây cau vua được trồng, còn lại chưa có các loại cây như thiết kế.
 |
| Bóng điện trang trí vỡ toác, trơ trọi cột đèn |
Về chiếu sáng, theo thiết kế cứ 35m sẽ bố trí 1 cột đèn, tuy nhiên thời điểm thanh tra, chỉ có một số cột điện, nhiều bóng đèn trang trí đã bị vỡ.
Quá trình kiểm tra hiện trường, đối chiếu bản vẽ thiết kế đã được duyệt với khối lượng dự toán, khối lượng thực tế thi công và khối lượng đề nghị thanh toán của nhà thầu thi công tính đến năm 2018 xác định, khối lượng hoàn thành vượt khối lượng thi công thực tế.
Cụ thể, ở giai đoạn 1, tổng giá trị nghiệm thu hoàn thành khối lượng là hơn 5,4 tỷ đồng, trong khi giá trị khối lượng thi công thực tế theo kết luận thanh tra là hơn 5,2 tỷ đồng. Chênh lệch về giá trị là hơn 250 triệu đồng. Tuy nhiên, chủ đầu tư mới giải ngân cho nhà thầu hơn 5,3 tỷ (số tiền thừa đã được thanh toán là 87 triệu đồng).
 |
| Cỏ cây phủ kín vỉa hè |
Giai đoạn 2, tổng giá trị nghiệm thu hoàn thành khối lượng gần 2,7 tỷ đồng, còn theo kết luận của Thanh tra Sở Xây dựng, giá trị khối lượng thực tế thi công là hơn 1,8 tỷ đồng, chênh lệch gần 800 triệu. Giai đoạn này, chủ đầu tư đã cấp cho nhà thầu số tiền là hơn 2,3 tỷ (số tiền thừa đã được thanh toán hơn 460 triệu).
Như vậy, theo giá trị nghiệm thu khối lượng, phía nhà thầu có chênh lệch hơn 1 tỷ đồng so với khối lượng thi công thực tế. Theo lý giải của chủ đầu tư, số chênh lệch này xuất phát từ nhiều lý do như thời gian thi công lâu, chưa bàn giao nên cây xanh bị chết, hệ thống đèn điện bị hỏng, vỡ do thời tiết. Thanh tra không chấp thuận nghiệm thu các hạng mục này.
 |
| Không ai nhận ra đây là con đường được chi hơn chục tỷ để xây dựng |
Luật sư: "Xem xét khởi tố vụ án"
Luật sư Nguyễn Thanh Hải, công ty luật TNHH Đại Dương Long (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, trước kết luận của Thanh tra Sở Xây dựng, cơ quan điều tra tỉnh Vĩnh Phúc cần xem xét khởi tố vụ án, làm rõ sai phạm của những cá nhân, tổ chức liên quan.
Loạt sai phạm của dự án từ việc đấu thầu, thẩm tra hồ sơ, giám sát đơn vị thi công… dẫn tới thiệt hại ngân sách và con đường dở dang cả chục năm. Điều này cho thấy có dấu hiệu của tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng được quy định tại điều 224 bộ luật Hình sự 2015.
 |
| Người dân ngóng đợi con đường hơn 10 năm nay |
Ngoài ra, luật sư Hải nói, cơ quan chức năng cần xem xét trách nhiệm của đơn vị giám sát, chủ đầu tư có hay không sự buông lỏng giám sát đối với đơn vị thi công dẫn đến thất thoát tiền của nhà nước cũng như chậm trễ triển khai bàn giao dự án.
Đối với nhà thầu thi công, theo luật sư Hải, dù đã bị xử phạt hành chính về hành vi “nghiệm thu khi công việc chưa thực hiện hoặc nhiều hơn công việc thực tế thực hiện”, cơ quan chức năng cần ra quyết định hủy bỏ kết quả nghiệm thu khối lượng mà chủ đầu tư đã xác nhận trước đó.
Chủ đầu tư, nhà thầu giám sát phải bồi thường thiệt hại
Điểm g, khoản 2, điều 89, luật Xây dựng 2003 xác định rõ nghĩa vụ của chủ đầu tư: "Bồi thường thiệt hại khi lựa chọn tư vấn giám sát không đủ điều kiện năng lực giám sát thi công xây dựng, nghiệm thu khối lượng không đúng, sai thiết kế và các hành vi vi phạm khác gây thiệt hại do lỗi của mình gây ra".
Theo điểm g, khoản 2, điều 90 của luật này, quy định nghĩa vụ của nhà thầu giám sát phải: "Bồi thường thiệt hại khi làm sai lệch kết quả giám sát đối với khối lượng thi công không đúng thiết kế, không tuân theo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng nhưng người giám sát không báo cáo với chủ đầu tư xây dựng công trình hoặc người có thẩm quyền xử lý, các hành vi vi phạm khác gây thiệt hại do lỗi của mình gây ra".