Tiết lộ vũ khí “hơi thở thần chết” của Liên Xô

Kể từ khi ra đời năm 1983, loại súng bắn tỉa đặc biệt này đã chiếm giữ một vị trí quan trọng không thể thay thế trong kho vũ khí của các lực lượng đặc biệt Liên Xô và sau này là Nga như GRU (Tổng cục Tình báo), CSN (Trung tâm Hoạt động đặc biệt) cho đến FSB (Cơ quan An ninh Liên bang). Súng bắn tỉa VSS Vintorez ban đầu chỉ được trang bị cho các lực lượng đặc nhiệm tinh nhuệ làm công tác tình báo, hiện đã được trang bị cả cho các đơn vị trinh sát đặc nhiệm.

Đầu những năm 1980, các loại súng ngắn giảm thanh dựa trên súng ngắn Makarov (PM), súng tự động giảm thanh APB (dựa trên súng ngắn tự động giảm thanh Stechkin - APS), cũng như súng trường AKM và AKMS báng gập được trang bị ống giảm thanh PBS-1 là vũ khí chủ yếu trong các nhiệm vụ bí mật. Giới lãnh đạo KGB (Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô) đã sớm nhận thấy những loại vũ khí giảm thanh này là chưa đủ để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Bộ Quốc phòng Liên Xô và KGB đã đặt hàng một khẩu súng bắn tỉa giảm thanh dùng cho lực lượng đặc nhiệm, có khả năng tiêu diệt kẻ thù mà ít phát ra tiếng động lớn, đồng thời cũng hạn chế tối đa chớp lửa đầu nòng để đảm bảo bí mật trong điều kiện ban đêm.

Việc nghiên cứu khẩu súng bắn tỉa mới đã được giao cho nhà máy TsNIITochMash của Klimovsk ở ngoại ô Moskva. Khẩu súng được thử nghiệm kể từ năm 1983 dưới tên mã Vintorez. VSS Vintorez được thiết kế để diệt mục tiêu ở khoảng cách lên đến 400m với đạn cận âm đặc biệt SP-5 và SP-6. Thiết kế súng bắn tỉa rất hoàn hảo đã cho phép hạn chế tối đa khả năng xạ thủ bị phát hiện, nhất là khi sử dụng thêm ống giảm thanh.

Năm 1987, VSS đã vượt qua vòng thử nghiệm và đã được chấp nhận sử dụng không chỉ bởi các đơn vị quân đội mà còn là cả KGB. Súng bắn tỉa giảm thanh mới đã trở thành con át chủ bài của đặc nhiệm Liên Xô trong các nhiệm vụ đặc biệt.

Theo nhiều nguồn tin công khai, KGB đã cung cấp rất nhiều súng bắn tỉa VSS cho đặc nhiệm Vympel, để thực hiện hàng loạt các nhiệm vụ phá hoại cơ sở hạ tầng chiến lược của đối phương, cũng như ám sát các lãnh đạo quân sự và chính trị của chúng. Cùng thời điểm đó, Alpha lại chủ yếu tập trung vào các hoạt động chống khủng bố, và do đó VSS không phổ biến lắm với họ (do không cần đảm bảo bí mật).

Các lực lượng của Bộ Nội vụ cũng rất quan tâm đến VSS, và có kế hoạch trang bị khẩu súng bắn tỉa này cho các đơn vị cảnh sát đặc nhiệm, hay tiểu đoàn huấn luyện của lực lượng an ninh nội địa (mà sau này trở thành đặc nhiệm Vityaz huyền thoại). Nhưng việc trang bị không được giải quyết ngay lập tức, mà chỉ sau đó VSS mới được trang bị cho lực lượng của Bộ Nội vụ.

Theo một số báo cáo, VSS đã được sử dụng trong chiến tranh ở Afghanistan, nhưng thông tin này vẫn chưa được kiểm chứng.

Kể từ cuộc chiến tranh Chechnya lần đầu tiên, súng bắn tỉa Vintorez đã thường xuyên được sử dụng bởi các lực lượng đặc nhiệm Nga.

VSS bây giờ đã không còn là vũ khí của riêng các lực lượng đặc biệt. Súng đang dần được trang bị rộng cho các lực lượng trinh sát đặc nhiệm của quân đội.

“Chúng tôi sử dụng Vintorez thậm chí còn nhiều hơn súng máy PK và súng bắn tỉa Dragunov. Một điểm rất quan trọng của Vintorez là khẩu súng này nhỏ gọn, dễ tác chiến trong khu vực đô thị nhỏ hẹp hơn rất nhiều. Súng Dragunov vẫn còn nhiều, nhưng để quay lại sử dụng nó thì thật khó khăn”, một quân nhân trong lực lượng đặc nhiệm MIA cho hay. Trong tác chiến đô thị, hiếm khi giao chiến diễn ra ở cự li quá 300m, do đó một khẩu súng bắn tỉa như Vintorez là phù hợp cho chiến trường này.

Theo báo cáo chính thức từ Bộ Quốc phòng, cuối tháng 9 năm nay, các lữ đoàn bộ binh tại Quân khu Viễn Đông đóng tại Amur sẽ nhận được 15 khẩu Vintorez để trang bị cho các tay bắn tỉa của mình.