Dự án “Bến xe không khói thuốc” của CHD

Ảnh: Báo Sức khỏe và Đời sống

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã có hiệu lực kể từ năm 2013, nhưng việc hút thuốc ở những nơi công cộng vẫn còn phổ biến.Môi trường không khói thuốc trong ngành giao thông vận tải đã được triển khai tại TP.HCM từ năm 2012 nhưng việc hút thuốc ở những nơi công cộng trong nhà vẫn xảy ra ngay cả khi có biển cấm hút thuốc. Với việc triển khai dự án giai đoạn 1, việc xử phạt đối với tài xế, nhân viên và các đối tác với bến xe đã thực hiện nghiêm túc tại bến xe Buýt Sài Gòn và bến xe Miền Tây trong năm 2018-2020. Tuy nhiên đối với hành khách, mặc dù đã được truyền thông liên tục về mức xử phạt nhưng cho đến nay chưa có hành khách nào vi phạm bị xử phạt.

Đây là giai đoạn 2 Trung tâm CHD triển khai dự án này, giai đoạn 1 từ 2018-2020 thực hiện thí điểm tại hai bến xe Buýt Sài Gòn và bến xe Miền Tây, đã đạt được nhiều thành tựu nhất định về cải thiện quy trình/cơ chế thực thi tuân thủ môi trường không khói thuốc lá tại các địa điểm công cộng tại bến xe, trên các phương tiện vận chuyển; cải thiện vệ sinh môi trường tại bến xe;cải thiện quy định nội bộ về xử phạt vi phạm đối với nhân viên và các đối tác dịch vụ của bến xe.

Theo báo cáo từ Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá của hai bến xe, ghi nhận gần 9.000 lượt hành khách, cán bộ, nhân viên, người làm dịch vụ bị nhắc nhở vi phạm; xử lý vi phạm trường hợp cán bộ, nhân viên làm việc tại bến vi phạm quy định về hút thuốc lá với tổng tiền phạt lên 109.000.000 đồng.

Số lượng vi phạm hút thuốc lá giảm đáng kể và số người bỏ hút thành công tuy chưa nhiều nhưng cũng là một kết quả ngoài mong đợi của dự án. Dự án cũng có tác động lớn trong việc xây dựng hình ảnh bến xe không khói thuốc. Kết quả cho thấy, cảnh quan bến xe đã thay đổi đáng kể theo hướng sạch sẽ, văn minh, lịch sự. Các bảng nội quy, băng rôn được treo gắn tại những khu vực dễ thấy. Đặc biệt các biển cấm hút thuốc mới với mức xử phạt từ 100.000 đến 300.000 đồng (theo Nghị định 176/2013/NĐ-CP) được lắp đặt trên hơn 1500 phương tiện giao thông và toàn bộ khu vực tại bến xe.

Từ thành công của giai đoạn 1, nhà tài trợ quyết địnhtài trợ kinh phí để Trung tâm CHD thực hiện tiếp dự án. Dự án nhằm hướng đến tăng cường khung chính sách, năng lực của ngành giao thông để tuân thủ môi trường không khói thuốc trên các phương tiện giao thông và địa điểm giao thông công cộng. Tài liệu truyền thông thay đổi hành vi sẽ được xây dựng và truyền thông tới cộng đồng nhằm tuyên truyền rộng rãi mức xử phạt khi vi phạm hút thuốc nơi công cộng và sự nguy hại của hút thuốc thụ động. Các hoạt động truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, chống tác hại thuốc lá và môi trường không khói thuốc cũng được triển khai.

Giai đoạn 2 dự án sẽ được triển khai tại 11 điểm giao thông công cộng gồm các bên phà, bến xe ở Tp. HCM từ tháng 01/2021 đến tháng 12/2022 với tổng kinh phí viện trợ 121.072USD.