Khi trẻ em bị tưa lưỡi, phụ nữ bị sưng, đau ngực chỉ cần một thìa bột đá lấy từ hòn đá sữa ấy về dùng sẽ khỏi ngay. Đấy là hòn đá sữa tồn tại hàng trăm năm qua tại thôn Mỹ Hòa, xã Phù Lưu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh.
 |
| Mặt trên hòn đá tua tủa những vết cạo của người dân. |
Hòn đá sữa… chữa bệnh
Gọi là hòn đá sữa bởi khi hòa bột đá vào nước sẽ cho màu đục như sữa. Hòn đá nằm ngay ở ngã ba đường, khá biệt lập với nhà dân, một mặt hướng ra cánh đồng. Với chiều dài khoảng 60cm, chiều rộng chừng 20cm, hòn đá có hình bầu dục, giống một thỏi vàng, mặt trên nham nhở những lát cắt do người dân để lại sau khi cạo lấy bột đá về chữa bệnh.
Bác Phan Quang Hạ (SN 1960, có nhà cạnh hòn đá) cho biết, khi trẻ con bị bệnh tưa lưỡi chỉ cần dùng bột của hòn đá này hòa tan vào nước cho trẻ uống thì bệnh tưa lưỡi sẽ khỏi ngay. Phụ nữ bị nứt vú, sưng, đau ngực dùng bột hòn đá này bôi lên chỗ đau ít hôm sẽ lành và không còn cảm giác đau nữa. Điều đặc biệt, gọi là đá nhưng lại rất mềm, rất dễ cạo, khi cạo ra bột đá có màu trắng đục giống bột gạo nếp. “Trước đây, do ăn mía nhiều lên lưỡi của đứa cháu tôi bị nứt, rát, không ăn uống được gì. Tôi ra cạo lấy một ít bột của hòn đá này về pha với nước cho cháu uống. Chỉ sau một đêm, bệnh tưa lưỡi của cháu đã khỏi hẳn, có thể ăn uống lại bình thường”, bác Hạ cho biết.
Chị Hoàng Thị Hải (SN 1980) vừa bế cháu bé 2 tuổi trên tay vừa nói: “Lúc đầu, nghe mọi người nói tôi cũng không thật sự tin, bởi hòn đá mà chữa được bệnh thì rất khó. Nhưng tới tháng 9.2012, sau khi tôi sinh cháu trai thứ 2 này, nhũ hoa của tôi bị nứt. Mỗi lần con bú là đau rát, khó chịu. Thấy vậy, mẹ chồng tôi ra xin bột của hòn đá này về xoa lên và 2 ngày sau thì những vết nứt đã lành lại, không còn cảm giác đau nữa”.
Đó là hai trong rất nhiều trường hợp chữa khỏi bệnh nhờ bột của hòn đá sữa này.
Hay tin về hòn đá kỳ lạ chữa được bệnh, không chỉ riêng người dân Hà Tĩnh mà nhiều người từ miền Trung, miền Nam đều lần lượt tìm đến để xin bột. Thấy tác dụng kỳ diệu của hòn đá thần kỳ, nhiều kẻ xấu đã lợi dụng hòn đá không ai quản lý, đưa về nhà chiếm làm của riêng nhưng một thời gian sau, không hiểu vì lý do gì họ lại tự động mang trả lại. Bác Hạ cho biết, hòn đá này chỉ có tác dụng khi nằm ở mô đất ven đường của thôn Mỹ Hòa, còn nếu di chuyển đến một địa điểm khác thì sẽ mất tác dụng.
Quan sát kỹ, chúng tôi thấy hòn đá có màu xám đen, nhiều vết cạo mới để lại khoảng trắng xám phía trong thân đá. Khi đến xin bột, người dân thường sử dụng dao hay liềm để cạo nhưng nhiều người cho rằng nếu sử dụng mảnh sành cạo thì tác dụng của thuốc sẽ tốt hơn rất nhiều. Trước đây, khi thuốc men còn ít và tiền bạc của người dân còn hạn chế, người đến xin bột đá rất đông. Bây giờ, khi trình độ khoa học đã phát triển, người đến lấy bột cũng ít dần. Tuy vậy, cứ vài ngày lại có một người đến xin bột đá về chữa bệnh.
Về những chân hương cắm xung quanh khối đá, bác Hạ cười, giải thích: “Ai đến đây muốn xin bột từ hòn đá đều phải làm lễ. Thủ tục đơn giản lắm, chỉ cần đặt ít tiền ở dưới chân đá, thắp hương thành tâm khấn rồi cạo lấy bột thì nhất định sẽ trị được bệnh”. “Lộc” đó không ai được phép chiếm làm của riêng mình mà thỉnh thoảng người già đi qua xin để mua quả cau, lá trầu hay trẻ con xin để mua kẹo.
Bác Phan Quang Hạ đang nói về tác dụng của hòn đá sữa.
 |
| Bác Phan Quang Hạ đang nói về tác dụng của hòn đá sữa. |
Không ai biết hòn đá có tự bao giờ
Khi chúng tôi có ý định tìm hiểu về nguồn gốc hòn đá lạ này thì chỉ nhận được những cái lắc đầu bởi tuổi của hòn đá còn cao hơn cả tuổi đời của nhiều người dân nơi đây. Ông Phan Duy Kiệt (SN 1929), một cao niên nhiều tuổi nhất trong làng, cho biết: “Khi tôi được sinh ra, hòn đá này đã có rồi, không ai biết gốc tích và tuổi của hòn đá. Theo lời ông nội tôi kể lại, vào khoảng năm 1850, ở làng này có ông tên Phan Khải Thăng, người từng thi đậu tam khoa rồi giữ chức Thừa Ấn Vụ ở Hưng Nguyên, đã lấy bột hòn đá chữa bệnh. Sau khi ông mất, học trò của ông lập miếu thờ hòn đá gọi là miếu Cây Sanh và hòn đá Cây Sanh. Gọi như vậy là bởi hòn đá nằm cạnh một cây sanh rất to, tỏa nhánh sum suê. Trải qua thời gian, người dân san đất làm nhà, rồi chiến tranh xảy ra khiến ngôi miếu bị tàn phá, hoang phế, nay chỉ còn hòn đá nằm trơ trọi”.
Trước đây, hòn đá sữa này rất to, giống thỏi vàng, dài khoảng 1,5m, rộng hơn 1m, thế nhưng qua thời gian hòn đá bị vỡ làm đôi, một nửa chìm dưới cánh đồng nên không tìm thấy.
Ông Phạm Ngọc Thạch - Phó Chủ tịch HĐND xã Phù Lưu - cho biết: “Hòn đá này quả thật rất lạ, có thể chữa bệnh tưa lưỡi ở trẻ em và nứt vú ở phụ nữ. Về lịch sử của hòn đá thì thế hệ con cháu chúng tôi cũng không thể biết. Theo tôi, nó có thể có từ đầu thế kỷ 19. Đầu năm 2013, Phòng Y tế huyện Lộc Hà phối hợp cùng với Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hà Tĩnh đã về khảo sát và tiến hành xác minh. Thế nhưng, đến nay vẫn chưa có kết luận chính thức".
Bác sĩ Võ Thị Bằng -Trưởng phòng Y tế huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh - cho biết: Bệnh tưa lưỡi là một loại viêm miệng do nấm Candida albicans ở trẻ còn bú, nhất khi trẻ đẻ non, đẻ yếu và ở trẻ bị bệnh mạn tính dẫn đến giảm sức đề kháng. Biểu hiện bệnh thường thấy trên niêm mạc lưỡi, lợi có những chấm trắng rồi lan rộng thành những mảng trắng lớn. Những mảng này sẽ ngả màu vàng rồi bong đi. Bệnh khiến trẻ bỏ bú hoặc bú kém. Bệnh tưa lưỡi nếu không điều trị kịp thời có thể lan xuống thực quản, ruột, vào máu và gây ra những biến chứng khó lường.
Có thể bột đá lấy từ hòn đá ở thôn Mỹ Hòa có chứa những vi chất đặc trị loại nấm Candida albicans. Khoa học cũng đã công nhận nhiều loại đá chứa những vi chất có khả năng chữa được một số bệnh thông thường. Tuy nhiên, do chưa có kết luận chính thức nên chúng tôi cũng chưa thể khẳng định.