Thiết giáp hạm Yamato là một trong những thiết giáp hạm lớn nhất và mạnh nhất mọi thời đại. Yamato đã đạt đến tình trạng gần như thần thoại, một ví dụ hoàn hảo về sự “phát cuồng” của lãnh đạo Quân đội Nhật Bản với những vũ khí “lớn nhất thế giới”.Được khởi đóng vào năm 1937 tại Xưởng đóng tàu hải quân Kure, gần thành phố Hiroshima; Yamato được chế tạo trong bí mật, để tránh sự “nhòm ngó” của Mỹ, do Nhật Bản khi đó, đã rút khỏi Hiệp ước Hải quân Washington, hiệp ước hạn chế trọng tải thiết giáp hạm và được tự do chế tạo chúng lớn tùy thích.Và đây là những thông số cơ bản của Yamato, con tàu dài 119 mét, lượng giãn nước đầy tải là 70 nghìn tấn, Yamato là con tàu lớn nhất trong chiến tranh, nó chỉ bị các tàu sân bay Mỹ thời hậu chiến làm lu mờ.Yamato và người em của nó là chiếc thiết giáp hạm Musashi, được trang bị 9 khẩu pháo hải quân 457 ly, được bố trí trong ba tháp pháo; sáu pháo hải quân hạng trung 155 ly; hai mươi bốn khẩu pháo hải quân 127 ly; 162 khẩu pháo phòng không 25 ly và bốn súng máy hạng nặng 13,2 mm.Tất cả hỏa lực này, nhằm đánh chìm các thiết giáp hạm của đối phương mà không cần phải dùng đến nhiều tàu chiến. Số lượng cực lớn pháo phòng không, được bổ sung trong quá trình tái trang bị, nhằm giữ cho con tàu, chịu được sức tiến công của không quân của Mỹ, cho đến khi nó có thể áp sát, trong phạm vi tấn công vào tàu địch.Thật không may cho Yamato và thủy thủ đoàn của nó, nó đã lạc hậu ngay vào thời điểm khi được hạ thủy vào năm 1941. Khả năng tấn công nhanh của tàu sân bay đối phương, ở phạm vi của máy bay phóng ngư lôi và bổ nhào, ít nhất lớn gấp hai lần tầm hải pháo lớn nhất của Yamato.Đến đầu năm 1945, Quân đội Nhật Bản lâm vào hình thái rất khó khăn. Các vùng lãnh thổ mà Nhật Bản chiếm đóng ở khu vực Thái Bình Dương, đã bị Quân đội Mỹ chiếm lại và họ đã tiến sát lãnh thổ Nhật Bản. Okinawa, hòn đảo lớn nhất trong chuỗi đảo Ryukyu, là pháo đài cuối cùng đang bị Quân đội Mỹ vây hãm.Cuộc tiến công của Quân đội Mỹ vào đảo Okinawa bắt đầu vào ngày 1/4/1945. Để ngăn chặn bước tiến của Mỹ, Hải quân Nhật Bản đã tiến hành Chiến dịch Ten-Go. Thiết giáp hạm Yamato, được hộ tống bởi tàu tuần dương và tám tàu khu trục, sẽ di chuyển đến Okinawa để tiếp viện và đánh chặn lực lượng hải quân Mỹ.Yamato và lực lượng tàu chiến đi cùng, được chỉ định là Lực lượng tấn công đặc biệt, rời cảng Tokuyama, Nhật Bản vào ngày 6/4, để tiến về phía nam qua eo biển Bungo.Hải quân Mỹ đã được biết trước về chiến dịch Ten-Go, nhờ mật mã quân sự của Nhật Bản bị bẻ khóa, và hai tàu ngầm Mỹ đang chờ sẵn, để đánh chặn đội tàu của Hải quân Nhật Bản.Yamato và các tàu hộ tống của nó, đã bị các tàu ngầm của Mỹ phát hiện; nhưng các tàu ngầm không thể tấn công, do tốc độ cao và chiến thuật chạy zích zắc của biên đội tàu Nhật Bản. Chỉ huy hai tàu chỉ còn cách bám theo, và báo cáo tình hình cho Sở chỉ huy.Nhận được tin báo, lực lượng hải quân Mỹ đang bao vây xung quanh Okinawa đã được báo động, sẵn sàng nghênh chiến. Vào lúc 08.00 giờ ngày 7/4, các máy bay trinh sát từ tàu sân bay của Đô đốc Mitscher và hạm đội tàu 58, đã xác định vị trí của Yamato, cách Okinawa 80 hải lý.Đô đốc Mitscher quyết định tung ra một lực lượng tấn công khổng lồ phủ đầu, gồm 280 máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay phóng ngư lôi, và cuộc chiến diễn ra quyết liệt.Chỉ trong vòng hai giờ, biên đội tàu của Hải quân Nhật, dưới sự dẫn dắt của chiếc Yamato đã phải hứng chịu một cuộc bắn phá không thương tiếc, từ trên không của không quân Mỹ, xuất phát từ các tàu sân bay.Lực lượng không quân của 11 tàu sân bay của hạm đội 58, đã tham gia cuộc tấn công; số lượng máy bay trên không nhiều đến mức, nỗi sợ va chạm giữa không trung là có thật.Các phi công hải quân Mỹ quyết tâm để ghi công đầu đánh chìm chiếc thiết giáp hạm lớn nhất thế giới. Yamato đã trúng hai quả bom và một quả ngư lôi trong cuộc tấn công này; đồng thời không quân Mỹ cũng đánh chìm hai tàu khu trục hộ tống.Làn sóng tiến công thứ hai của không quân Mỹ gồm một trăm máy bay. Khi tàu Yamato có dấu hiệu kháng cự yếu dần, các phi công hải quân Mỹ đã thay đổi chiến thuật, phóng ngư lôi vào phần thân tàu chìm dưới nước.Lúc này Yamato đã nghiêng sang phải 20 độ và nước đã ngập buồng máy bên mạn phải, làm chết ba trăm thủy thủ. Vào thời điểm đó Yamato đã trúng 10 quả ngư lôi và 7 quả bom, càng bị thương nặng.Bất chấp sự kháng cự của thủy thủ đoàn, Yamato vẫn tiếp tục bị tiến công, và khi còn tàu nghiêng 35 độ, lệnh rời tàu được đưa ra. Thuyền trưởng và nhiều thủy thủ đã buộc mình vào con tàu, để chìm cùng chiến hạm của họ và cũng không ít thủy thủ cố gắng trốn thoát.Vào lúc 14:23, kho đạn phía trước của tàu Yamato đã phát nổ, thành một quả cầu lửa ngoạn mục, trông giống như một vũ khí hạt nhân chiến thuật phát nổ. Cột lửa đạt đến độ cao 2.000 mét, và đám mây hình nấm bốc lên độ cao 6.000 mét.Tia chớp từ vụ nổ, là hồi chuông báo tử của Yamato và có thể nhìn thấy ở xa như Kagoshima trên đất liền Nhật Bản. Vụ nổ cũng được cho là đã phá hủy một số máy bay Mỹ đang quan sát vụ chìm Yamato.Khi tất cả kết thúc, biên đội tàu tiến công của Nhật Bản gần như đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Yamato, tàu tuần dương Yahagi và ba tàu khu trục bị đánh chìm; một số tàu hộ tống khác đã bị hư hại nghiêm trọng. Đi cùng với con tàu chiến vĩ đại là 2.498 trong số 2.700 người của thủy thủ đoàn.Việc Yamato bị phá hủy là hệ quả tất yếu của một tư duy quân sự lạc hậu; khi thời đại của tàu sân bay đã thay thế thiết giáp hạm, nhưng việc các tướng lĩnh Nhật Bản, thích thiết giáp hạm, kiên quyết theo đuổi công nghệ quân sự lạc hậu, đã làm suy giảm khả năng chiến đấu của Hải quân Nhật Bản và khiến hàng nghìn thủy thủ thiệt mạng. Nguồn ảnh: Warhistory.
Những thước phim quý báu của thiết giáp hạm Yamoto trong biên chế Hải quân Nhật Hoàng. Nguồn: TheArchive.
Thiết giáp hạm Yamato là một trong những thiết giáp hạm lớn nhất và mạnh nhất mọi thời đại. Yamato đã đạt đến tình trạng gần như thần thoại, một ví dụ hoàn hảo về sự “phát cuồng” của lãnh đạo Quân đội Nhật Bản với những vũ khí “lớn nhất thế giới”.
Được khởi đóng vào năm 1937 tại Xưởng đóng tàu hải quân Kure, gần thành phố Hiroshima; Yamato được chế tạo trong bí mật, để tránh sự “nhòm ngó” của Mỹ, do Nhật Bản khi đó, đã rút khỏi Hiệp ước Hải quân Washington, hiệp ước hạn chế trọng tải thiết giáp hạm và được tự do chế tạo chúng lớn tùy thích.
Và đây là những thông số cơ bản của Yamato, con tàu dài 119 mét, lượng giãn nước đầy tải là 70 nghìn tấn, Yamato là con tàu lớn nhất trong chiến tranh, nó chỉ bị các tàu sân bay Mỹ thời hậu chiến làm lu mờ.
Yamato và người em của nó là chiếc thiết giáp hạm Musashi, được trang bị 9 khẩu pháo hải quân 457 ly, được bố trí trong ba tháp pháo; sáu pháo hải quân hạng trung 155 ly; hai mươi bốn khẩu pháo hải quân 127 ly; 162 khẩu pháo phòng không 25 ly và bốn súng máy hạng nặng 13,2 mm.
Tất cả hỏa lực này, nhằm đánh chìm các thiết giáp hạm của đối phương mà không cần phải dùng đến nhiều tàu chiến. Số lượng cực lớn pháo phòng không, được bổ sung trong quá trình tái trang bị, nhằm giữ cho con tàu, chịu được sức tiến công của không quân của Mỹ, cho đến khi nó có thể áp sát, trong phạm vi tấn công vào tàu địch.
Thật không may cho Yamato và thủy thủ đoàn của nó, nó đã lạc hậu ngay vào thời điểm khi được hạ thủy vào năm 1941. Khả năng tấn công nhanh của tàu sân bay đối phương, ở phạm vi của máy bay phóng ngư lôi và bổ nhào, ít nhất lớn gấp hai lần tầm hải pháo lớn nhất của Yamato.
Đến đầu năm 1945, Quân đội Nhật Bản lâm vào hình thái rất khó khăn. Các vùng lãnh thổ mà Nhật Bản chiếm đóng ở khu vực Thái Bình Dương, đã bị Quân đội Mỹ chiếm lại và họ đã tiến sát lãnh thổ Nhật Bản. Okinawa, hòn đảo lớn nhất trong chuỗi đảo Ryukyu, là pháo đài cuối cùng đang bị Quân đội Mỹ vây hãm.
Cuộc tiến công của Quân đội Mỹ vào đảo Okinawa bắt đầu vào ngày 1/4/1945. Để ngăn chặn bước tiến của Mỹ, Hải quân Nhật Bản đã tiến hành Chiến dịch Ten-Go. Thiết giáp hạm Yamato, được hộ tống bởi tàu tuần dương và tám tàu khu trục, sẽ di chuyển đến Okinawa để tiếp viện và đánh chặn lực lượng hải quân Mỹ.
Yamato và lực lượng tàu chiến đi cùng, được chỉ định là Lực lượng tấn công đặc biệt, rời cảng Tokuyama, Nhật Bản vào ngày 6/4, để tiến về phía nam qua eo biển Bungo.
Hải quân Mỹ đã được biết trước về chiến dịch Ten-Go, nhờ mật mã quân sự của Nhật Bản bị bẻ khóa, và hai tàu ngầm Mỹ đang chờ sẵn, để đánh chặn đội tàu của Hải quân Nhật Bản.
Yamato và các tàu hộ tống của nó, đã bị các tàu ngầm của Mỹ phát hiện; nhưng các tàu ngầm không thể tấn công, do tốc độ cao và chiến thuật chạy zích zắc của biên đội tàu Nhật Bản. Chỉ huy hai tàu chỉ còn cách bám theo, và báo cáo tình hình cho Sở chỉ huy.
Nhận được tin báo, lực lượng hải quân Mỹ đang bao vây xung quanh Okinawa đã được báo động, sẵn sàng nghênh chiến. Vào lúc 08.00 giờ ngày 7/4, các máy bay trinh sát từ tàu sân bay của Đô đốc Mitscher và hạm đội tàu 58, đã xác định vị trí của Yamato, cách Okinawa 80 hải lý.
Đô đốc Mitscher quyết định tung ra một lực lượng tấn công khổng lồ phủ đầu, gồm 280 máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay phóng ngư lôi, và cuộc chiến diễn ra quyết liệt.
Chỉ trong vòng hai giờ, biên đội tàu của Hải quân Nhật, dưới sự dẫn dắt của chiếc Yamato đã phải hứng chịu một cuộc bắn phá không thương tiếc, từ trên không của không quân Mỹ, xuất phát từ các tàu sân bay.
Lực lượng không quân của 11 tàu sân bay của hạm đội 58, đã tham gia cuộc tấn công; số lượng máy bay trên không nhiều đến mức, nỗi sợ va chạm giữa không trung là có thật.
Các phi công hải quân Mỹ quyết tâm để ghi công đầu đánh chìm chiếc thiết giáp hạm lớn nhất thế giới. Yamato đã trúng hai quả bom và một quả ngư lôi trong cuộc tấn công này; đồng thời không quân Mỹ cũng đánh chìm hai tàu khu trục hộ tống.
Làn sóng tiến công thứ hai của không quân Mỹ gồm một trăm máy bay. Khi tàu Yamato có dấu hiệu kháng cự yếu dần, các phi công hải quân Mỹ đã thay đổi chiến thuật, phóng ngư lôi vào phần thân tàu chìm dưới nước.
Lúc này Yamato đã nghiêng sang phải 20 độ và nước đã ngập buồng máy bên mạn phải, làm chết ba trăm thủy thủ. Vào thời điểm đó Yamato đã trúng 10 quả ngư lôi và 7 quả bom, càng bị thương nặng.
Bất chấp sự kháng cự của thủy thủ đoàn, Yamato vẫn tiếp tục bị tiến công, và khi còn tàu nghiêng 35 độ, lệnh rời tàu được đưa ra. Thuyền trưởng và nhiều thủy thủ đã buộc mình vào con tàu, để chìm cùng chiến hạm của họ và cũng không ít thủy thủ cố gắng trốn thoát.
Vào lúc 14:23, kho đạn phía trước của tàu Yamato đã phát nổ, thành một quả cầu lửa ngoạn mục, trông giống như một vũ khí hạt nhân chiến thuật phát nổ. Cột lửa đạt đến độ cao 2.000 mét, và đám mây hình nấm bốc lên độ cao 6.000 mét.
Tia chớp từ vụ nổ, là hồi chuông báo tử của Yamato và có thể nhìn thấy ở xa như Kagoshima trên đất liền Nhật Bản. Vụ nổ cũng được cho là đã phá hủy một số máy bay Mỹ đang quan sát vụ chìm Yamato.
Khi tất cả kết thúc, biên đội tàu tiến công của Nhật Bản gần như đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Yamato, tàu tuần dương Yahagi và ba tàu khu trục bị đánh chìm; một số tàu hộ tống khác đã bị hư hại nghiêm trọng. Đi cùng với con tàu chiến vĩ đại là 2.498 trong số 2.700 người của thủy thủ đoàn.
Việc Yamato bị phá hủy là hệ quả tất yếu của một tư duy quân sự lạc hậu; khi thời đại của tàu sân bay đã thay thế thiết giáp hạm, nhưng việc các tướng lĩnh Nhật Bản, thích thiết giáp hạm, kiên quyết theo đuổi công nghệ quân sự lạc hậu, đã làm suy giảm khả năng chiến đấu của Hải quân Nhật Bản và khiến hàng nghìn thủy thủ thiệt mạng. Nguồn ảnh: Warhistory.
Những thước phim quý báu của thiết giáp hạm Yamoto trong biên chế Hải quân Nhật Hoàng. Nguồn: TheArchive.