Quan hệ Trung Quốc-Philippines đã đi xuống đến mức chạm đáy, sau khi chính phủ tiền nhiệm Benigno Aquino đã kiện Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài Thường trực ở La Haye. Tòa Trọng tài ở La Haye đã bác bỏ hầu hết các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc đối với Biển Đông và Bắc Kinh cũng từ chối công nhận phán quyết Biển Đông của tòa này.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Thị tưởng Duterte mạnh mồm tuyên bố rằng đích thân ông sẽ lái một máy lướt ván phản lực đến quần đảo Trường Sa đang tranh chấp để cắm lá cờ Philippines. Nhưng kể từ khi ông nhậm chức Tổng thống Philippines vào tháng 6/2016, ông Duterte đã mở rộng cánh tay hữu nghị với Trung Quốc, láng giềng lớn nhất của Philippines và đối tác thương mại lớn thứ hai.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh ABS-CBN News |
Dưới đây là một số điểm chính về chuyến thăm Trung Quốc của ông Duterte, chuyến thăm chính thức đầu tiên của một Tổng thống Philippines đến Bắc Kinh kể từ năm 2011.
Tổng thống Philippines Duterte sẽ làm gì ở Bắc Kinh?
Tổng thống Duterte sẽ hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 20/10 để thảo luận về "cải thiện quan hệ song phương, tăng cường hợp tác và các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm", theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
Hai nhà lãnh đạo này được dự kiến "sẽ chứng kiến lễ ký một số biên bản ghi nhớ và thỏa thuận về các lĩnh vực khác nhau của sự hợp tác giữa hai nước", Bộ Ngoại giao Philippines cho biết.
Tổng thống Duterte cho biết ông sẽ sử dụng chuyến thăm chính thức Trung Quốc 4 ngày để tìm cách tăng cường hợp tác, đặc biệt trong thương mại và đầu tư.
Ông Duterte cũng dự kiến gặp Thủ tướng Lý Khắc Cường và Chủ tịch Quốc hội Trung Quốc Trương Đức Giang. Tổng thống Duterte cũng sẽ đến thăm các trung tâm cai nghiện ma túy và các cơ quan thực thi pháp luật, theo Manila.
Vấn đề Biển Đông có nằm trong chương trình nghị sự?
Ngày 16/10, Tổng thống Philippines Duterte nói rằng ông sẽ nêu lên vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm Trung Quốc. Ông nói: " Chúng tôi không mặc cả bất cứ thứ gì ở đó. Chúng tôi tiếp tục khẳng định những gì là của chúng ta và quyết định của tòa án quốc tế cần được tôn trọng”.
Nhưng một ngày sau đó, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Perfecto Yasay lại nói rằng chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Duterte không phải là thời điểm thích hợp để thảo luận về các vụ tranh chấp. Thay vào đó, hai bên sẽ tập trung vào việc xây dựng lòng tin và tăng cường độ tin cậy lẫn nhau.
Những ai tháp tùng Tổng thống Duterte đi Bắc Kinh?
Tháp tùng Tổng thống Duterte là 400 lãnh đạo doanh nghiệp – trong đó có một số nhà tài phiệt giàu có của Philippines như chủ tịch Ramon Ang của Tập đoàn San Miguel; Chủ tịch JG Summit Lance Gokongwei và Enrique Razon, chủ tịch của Công ty Bloomberry Resorts và khai thác cảng container quốc tế. Đi theo đoàn còn có Hans Sy, con trai của người đàn ông giàu nhất của Philippines Henry Sy và ông trùm Lucio Tan, chủ sở hữu Philippine Airlines.
Cảnh sát trưởng quốc gia Philippines Ronald dela Rosa - người trực tiếp chỉ đạo thực thi chiến dịch chống ma túy đẫm máu - cũng là một thành viên trong đoàn.
Ông Duterte trông đợi gì ở chuyến thăm này?
Tổng thống Duterte hy vọng chuyến thăm Trung Quốc của ông sẽ tăng cường quan hệ giữa hai nước.
Tổng thống Duterte nói rằng chuyến thăm Trung Quốc của ông "báo hiệu một bước ngoặt quan trọng" trong lịch sử của hai dân tộc. Ông cho biết ông mong muốn trao đổi quan điểm với các nhà lãnh đạo của Trung Quốc để cải thiện hơn nữa quan hệ song phương.
Tổng thống Duterte cũng muốn mở rộng hợp tác quốc phòng với Trung Quốc, nước có thể là một nguồn cung cấp vũ khí mới cho Manila.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho biết: "Với chuyến thăm của Tổng thống Duterte, Philippines hy vọng sẽ tăng cường quan hệ song phương với Trung Quốc thông qua sự tôn trọng lẫn nhau và hợp tác chân thành cho sự thịnh vượng và lợi ích của cả hai quốc gia và dân tộc”.
Trung Quốc mong đợi gì ở chuyến thăm của Tổng thống Duterte?
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang cho biết: "Phía Trung Quốc hy vọng chuyến thăm (của Tổng thống Duterte) sẽ giúp hai nước tăng cường tin cậy chính trị, tăng cường hợp tác, tiếp tục tình hữu nghị , xử lý đúng đắn các tranh chấp và đưa mối quan hệ song phương trở lại đúng hướng và phát triển ổn định".
Mối quan hệ Trung Quốc-Philippines ấm áp trở lại cũng có thể mang lại nhiều cơ hội cho nền kinh tế Trung Quốc, đặc biệt là việc thành lập Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB) mà Bắc Kinh hy vọng sẽ làm đối trọng với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Quĩ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các tổ chức tài chính toàn cầu khác.
Các công ty Trung Quốc sẽ tích cực chộp lấy các dự án cơ sở hạ tầng lớn ở Philippines, đặc biệt là các dự án đường bộ và xây dựng đường sắt.