Các nghiên cứu chỉ ra việc sử dụng xăng bẩn, kém chất lượng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới phương tiện, đặc biệt là động cơ xe.
Bộ phận đầu tiên bị ảnh hưởng bởi xăng kém chất lượng chính là lọc xăng. Lọc xăng bẩn có thể gây tắc xăng và không cung cấp đủ nhiên liệu cho động cơ hoạt động đúng công suất. Về lâu dài sẽ hỏng cả bộ phận bơm xăng, kim xăng, buồng đốt. Khi gặp xăng bẩn, xe phải thay rất nhiều chi tiết và giá cả rất đắt.
Hiện nay, một bộ kim phun động cơ thay mới có thể lên đến 20 triệu đồng. Riêng bộ lọc, tùy từng loại xe, có xe khoảng 800.000 đồng/bộ, có xe trên dưới 3 triệu đồng.
Gây hỏng động cơ xe
Trao đổi với Zing.vn, ông Lê Tuấn Vũ, Phó tổng giám đốc CTCP Nhiên liệu Sài Gòn (SFC), cho rằng việc sử dụng xăng pha kém chất lượng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới động cơ.
 |
| Cửa hàng kinh doanh xăng dầu của Công ty TNHH Thanh Ngũ tại Nghệ An, nơi vừa bị phát hiện bán hàng nghìn lít xăng bẩn ra thị trường . Ảnh: P.H. |
“Xăng cho động cơ cũng giống như nước uống với con người. Người ta khuyên nên uống nước sạch, nước đun sôi, nhưng nếu uống nước mưa, nước bẩn chắc chắn sẽ gây hại cho sức khỏe”, ông Vũ nói.
Theo ông Vũ, tên gọi xăng A83, A92, A95 là để trị chỉ số Octan có trong xăng. Trị số Octan quy ước đặc trưng cho tính chống kích nổ của nhiên liệu, để đảm bảo xăng được đốt cháy hoàn hảo trong buồng đốt của động cơ mà không gây nổ, làm hỏng động cơ.
“Những xe đời mới hiện này đều phải sử dụng xăng A92 và A95 mới đảm bảo vận hành hiệu quả và an toàn. Đối với một số xe sử dụng động cơ đời cũ vẫn có thể sử dụng được xăng A83, tuy nhiên loại xăng này hiện này đã không được bày bán nữa.
Trường hợp xe sử dụng xăng trị số Octan xuống dưới mức cho phép chắc chắn sẽ gây hại cho động cơ xe”, ông Vũ khẳng định.
Xăng A92 trị số Octan dưới 92% là đã bị phạt rất nặng
Vị này cũng cho hay một số cá nhân, doanh nghiệp vì trục lợi mà làm giả xăng bằng cách pha các loại dung môi khác nhau vào xăng, thực chất chỉ là làm giảm chỉ số Octan có trong xăng.
Có thể giải thích dễ hiểu là trong quá trình chưng cất dầu mỏ, qua từng giai đoạn sẽ cho ra những sản phẩm khác nhau. Mức đầu tiên là cho ra FO, cao hơn là nhớt, rồi tiếp đó đến DO, cao hơn sẽ cho ra xăng rồi tới dầu hỏa và cao nhất là gas.
Trong quá trình đó, đến một giai đoạn nhất định sẽ cho ra một sản phẩm “lơ lửng”, chưa đảm vào chỉ số Octan về sản phẩm nào, những người trục lợi sẽ lấy sản phẩm đó để pha vào xăng. Nhưng nếu tỷ lệ pha là 80-20 sẽ không mang lại nhiều lợi nhuận.
Trong trường hợp xảy ra tại Nghệ An, những người này đã pha với tỷ lệ lên tới 50-50, thậm chí thấp hơn.
 |
| Hai doanh nghiệp tư nhân sử dụng hàng chục nghìn lít dung môi để pha xăng kém chất lượng. Ảnh: P.H. |
Và việc xảy ra tình trạng xăng “bẩn” được bán ra thị trường có phần trách nhiệm của cơ quan quản lý tại địa phương đó.
“Quan trọng là do chế tài. Lực lượng quản lý tại địa phương chưa đủ mạnh, không rà soát thường xuyên nên mới xảy ra tình trạng gian lận.
Tại các thành phố lớn, lực lượng quản lý thực hiện lấy mẫu kiểm tra thường xuyên. Nếu phát hiện xăng A92 có chỉ số kém 92% đã bị phạt rất nặng, như cấm kinh doanh 6-12 tháng, niêm phong bồn, phạt tiền số xăng kém chất lượng còn lại trong kho”, ông Vũ cho hay.
Nguyên nhân gây ra những vụ xe bốc cháy?
Theo KS. Lê Văn Tạch, việc sử dụng xăng “bẩn” cũng có thể dẫn tới tình trạng cháy, chập điện, dẫn tới xe đang chạy có thể bốc cháy.
“Xăng bẩn chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới động cơ xe, đặc biệt là động cơ ôtô vì tiêu chuẩn cao hơn so với xe máy. Việc sử dụng xăng bẩn sẽ làm giảm công suất xe. Vì khi chưa đến điểm nổ, nhiên liệu đã gây kích nổ, đồng thời gây nóng máy khi sử dụng”, kỹ sư Lê Văn Tạch cho hay.
Đặc biệt, trong quá trình sử dụng xăng bẩn sẽ làm động cơ nóng lên, lâu ngày sẽ khiến vỏ dây điện, vỏ nhựa xung quanh động cơ bị cứng lên, khi di chuyển sẽ bị đứt, gây hở điện, dẫn tới tình trạng cháy chập điện, phát hỏa.
Theo tìm hiểu, xăng “bẩn” chủ yếu được sản xuất bằng cách pha xăng thật với các chất dung môi, mà chủ yếu là methanol, một chất rất nguy hiểm với động cơ.
Theo nghiên cứu của ông David A. Kingston, người có kinh nghiệm 42 năm trong Tập đoàn ExxonMobile (Mỹ), metanol xếp vào loại chất rượu hữu cơ cùng với ethanol. Ethanol rất phổ biến có thể uống, trong khi metanol lại cực độc.
 |
| Kết quả giám định chất lượng 12 mẫu xăng A92 của 7 doanh nghiệp tại Nghệ An, có tới 11 mẫu vi phạm về chỉ số Octan dưới mức 92% như quy định. |
Methanol có tính chất ăn mòn nhôm (kim loại dùng chế tạo động cơ) cao và ảnh hưởng tới các chất đàn hồi trong hệ thống nhiên liệu.
Thậm chí, liên minh 12 hãng xe gồm BMW, Chrysler, Ford, General Motors, Jaguar, Land Rover, Mazda, Mercedes-Benz Mỹ, Mitsubishi, Porsche, Toyota, Volkswagen Mỹ và Volvo Bắc Mỹ, đã ra bản tuyên bố trên toàn cầu về việc ngăn ngừa sử dụng metanol trong nhiên liệu.
Trước đây, methanol cũng được sử dụng để pha vào xăng, nhưng ngày nay việc này bị hạn chế. Chỉ các xe đua đặc biệt mới sử dụng như nhiên liệu sơ cấp, hoặc một số vùng ở Trung Quốc cho phép xăng pha 15% metanol.
Tại Mỹ, metanol không được sử dụng làm nhiên liệu cho xe đua cũng như cho vào nhiên liệu, nồng độ metanol pha xăng chỉ là 2,75%.
Vào ngày 11/10, Phòng Cảnh sát điều tra Tội phạm và Quản lý kinh tế và Chức vụ (PC64) Công an Nghệ An đã bắt quả tang doanh nghiệp đang có hành vi làm giả 2 triệu lít xăng A92.
Cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An cho biết 2 doanh nghiệp tư nhân Thanh Ngũ và Kiên Lục từ tháng 8 đến nay đã làm giả hàng triệu lít xăng A92 bán ra thị trường.
Chủ công ty Thanh Ngũ khai đã pha chất dung môi với xăng A92 theo tỷ lệ 50/50 trong bể chứa 7.000 lít xăng làm cho xăng kém chất lượng. Doanh nghiệp tư nhân Kiên Lục thừa nhận, từ tháng 8 đến nay đã mua 320.000 lít chất dung môi, bán cho công ty Thanh Ngũ 160.000 lít, phần còn lại pha với xăng A92 theo tỷ lệ 80/20.
Đặc biệt, sau khi Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Nghệ An gửi 12 mẫu xăng A92 của 7 doanh nghiệp trên địa bàn đi kiểm tra thì có 11 mẫu vi phạm về chỉ số Octan dưới mức 92% như quy định, có những mẫu xăng A92 chỉ số này chưa đến 50%.