Năm nào cũng vậy, cứ vào khoảng tháng 10-11 Âm lịch, các vườn trồng đào ở Nhật Tân nhộn nhịp cảnh người lao động tuốt lá, nuôi mắt cho đào ra nụ và nở hoa đúng dịp Tết Nguyên đán.
Để không lỡ hẹn dịp Tết, các chủ vườn phải “chớp” được thời cơ để tuốt lá, chăm sóc cẩn thận. Vì thế, những người trồng đào hầu hết đều phải thuê người tuốt lá để đúng thời gian “vàng”. Theo ông Đỗ Văn Phúc (69 tuổi) – chủ một vườn đào ở Nhật Tân, việc tuốt lá đào là một cách để chăm sóc cây ra hoa đúng dịp Tết và nó quyết định đến 70% tỷ lệ thành công của vườn đào đó.
Bà Nguyễn Thị Hoa (65 tuổi) có kinh nghiệm nhiều năm trong việc tuốt lá đào thuê.
“Quan trọng nhất là tuốt lá phải đúng thời điểm thì hoa mới nở tươi và đẹp vào trong những ngày Tết. Tùy thuộc vào giống đào mà thời điểm tuốt lá cũng khác nhau, có những có những giống đào phải vặt lá từ sớm vào khoảng tháng 10 Âm lịch nhưng cũng có giống sẽ sẽ tỉa lá vào khoảng tháng 11-12 Âm lịch)", ông Phúc cho hay.
Mặt khác, thời tiết cũng ảnh hưởng đến việc tuốt lá đào. Nếu thời tiết lạnh, thời gian tuốt lá càng muộn.
Đào là cây rụng lá vào mùa đông. Và khi rụng lá, nụ hoa phát triển và lớn rất nhanh. Nếu để rụng tự nhiên, chúng sẽ không ra hoa đúng dịp Tết theo ý muốn. Vì vậy, người trồng đào chủ động tuốt lá, “ép” cây ra hoa theo ý muốn.
Có những cây đào cao, người tuốt lá phải dùng ghế.
Nói về công việc tuốt lá đào, bà Nguyễn Thị Hoa (65 tuổi) – người có kinh nghiệm nhiều năm tuốt lá đào, cho biết tuốt lá cũng cần phải có kỹ thuật nhất định để tránh ảnh hưởng đến cây.
“Khi tuốt lá, người làm cần phải tuốt lá lên trên để không ảnh hưởng các mắt, nụ dưới nách lá. Và tùy từng giống đào, người làm cần điều chỉnh cách tuốt. Có loại sẽ chỉ cần vuốt lá lên trên là được nhưng có loại phải tỉa lá như kiểu hái lá dâu cho tằm ăn vậy”, bà Hoa cho hay.
Không chỉ có những người lớn tuổi, rảnh rỗi trong làng đi làm công việc này. Nhiều sinh viên cũng tranh thủ vụ này để đi tuốt lá thuê, kiếm ít thu nhập.
Ông Phúc - chủ một vườn đào ở Nhật Tân, đang cắt tỉa cây, chăm sóc cây để chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên đán.
Theo các chủ vườn, việc tuốt lá sẽ quyết định khá nhiều việc nở hoa của cây. Tuy nhiên, hoa đào nở một phần cũng phụ thuộc vào thời tiết, trời nắng quá sẽ khiến hoa nở sớm. Vì vậy, con người không thể tác động được. Trước đây, có chủ vườn dùng biện pháp chặt gốc để ép chúng ra hoa đúng dịp nhưng giờ không ai làm thế. Vì cách làm đó sẽ hỏng gốc đào, phần khác hoa ra không được đẹp.
Tùy thuộc vào cây to hay nhỏ, thời gian tuốt cũng khác nhau. Trung bình mỗi ngày, một người có thể tuốt được khoảng 10 cây, thu nhập dao động từ 300.000 – 400.000 đồng. Thời gian làm kéo dài khoảng 8 tiếng/ngày.
Bên cạnh việc thuê người, những hộ trồng đào còn giúp nhau tuốt lá, hôm nay làm cho nhà này thì mai làm cho nhà khác. Cách làm này vừa tiết kiệm được tiền thuê nhân công, vừa đảm bảo đào được tuốt lá đúng thời điểm “vàng”.
Hiện nay, các vườn đào tại vựa đào Nhật Tân gần như đã được tuốt hết lá, vun nụ. Những cây đào thế thân to, nhiều nụ đã được bứng lên chậu chờ khách hàng đến lựa chọn mua hay thuê.