Chuyện xuất ngoại đánh cá kiếm nghìn đô ở hải ngoại

Ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Vinh An, bảo rằng: “Nói về tính siêng năng, chịu khó trong nghề biển thì không nơi nào bằng ngư dân thôn An Bằng, Hà Úc. Toàn địa phương hiện có hơn 10 lao động là ngư dân đã xuất ngoại đánh cá cho các chủ tàu người Việt gốc ở An Bằng (đã nhập Quốc tịch Hoa Kỳ) ở đảo Hawaii”.

Trong những ngày giáp Tết, câu chuyện của những ngư dân “đánh cá ở trời Tây” trở về làm cho làng chài An Bằng thêm nhộn nhịp. Họ là những ngư dân được “mục sở thị” công nghệ đi biển, cùng cách đánh bắt hiện đại của các chủ tàu mà ngư dân nhiều nơi đang ao ước sở hữu.

Vừa trở về nghỉ Tết được ít ngày, anh Nguyễn Thiếc (thôn An Bằng), đang tất bật cùng vợ đi thuê thợ sửa lại căn nhà mình ở cho khoang trang. Hỏi chuyện, anh cười hiền: “Cứ tích cóp 3-5 năm đánh cá bên đó, mình về “làm được việc lớn” cho gia đình là hạnh phúc rồi”.

Anh Thiếc sang lao động cho chủ tàu Nguyễn Thị Bông (người An Bằng) từ năm 2012, thông qua một công ty xuất khẩu lao động tại Hà Nội. Anh tâm sự: “Trước đây nghề đi biển vốn là nghề truyền thống của gia đình mình. Nghe mấy anh em làm bên đó gọi điện về, bảo làm tuy có cực nhọc chút nhưng lương rất cao, chủ tàu là người cùng quê mình, anh em bà con đùm bọc nhau cả nên không phải lo. Thế là mình quyết định theo tàu ra nước ngoài đánh cá”.

Hành trình “xuất ngoại” đầu tiên cũng cho anh Thiếc những ấn tượng. Anh kể: “Từ Hà Nội mình đi máy bay qua Hồng Kông rồi qua các vùng như Fidi, Makiti, rồi đáp xuống tàu cá đi thêm 7 ngày 7 đêm lênh đênh trên biển mới tới đảo Hawaii. Thú thật, từ nhỏ đi biển rồi, mà chưa khi nào mình đi xa và lâu như thế. Chuyến đi đầu tiên mình vừa hồi hộp, vừa lo. Nhưng qua đây rồi công việc lại quen. Ngư dân mình còn làm giỏi, siêng năng hơn các lao động nước khác”.

Anh Thiếc theo những bạn thuyền của mình đánh cá ngoài đảo Hawaii (Hoa Kỳ) với nhiệm vụ chính là móc lưới câu cá ngừ đại dương với thù lao từ 800-1.000 USD/tháng. Mỗi tháng đi được 18 ngày. Trên tàu bà Nguyễn Thị Bông có thường xuyên từ 6-7 lao động, trong đó có 2 lao động người Việt.

Những chiếc tàu cá người Việt được đầu tư từ 800-1,2 triệu USD với những công nghệ máy dò, định vị cá, máy sản xuất đá, nước ngọt ngay trên tàu cùng hệ thống lưới câu dài cả trăm km. Đã cho những ngư dân người Việt ước mơ chinh phục công nghệ đi biển, hướng về quê nhà để làm chủ vùng biển quê hương.

Tuy có thu nhập đều đặn, có khi làm siêng năng, chủ tàu thưởng thêm từ 100-200 đô/chuyến đi biển, nhưng nghề đánh cá ở hải ngoại cũng vô cùng gian nan, vất vả. Anh Thiếc tâm sự: “Đi trên tàu lớn, trang bị hiện đại gió cấp 7 cấp 8 vẫn chạy như thường nên rất an toàn. Nhưng đánh cá ở vùng biển băng giá như California thì gian nan thật. Có đợt lạnh đến nỗi máu mũi chảy mà đông như băng tuyết luôn. Làm việc cường độ cao, trong môi trường khắc nghiệt như thế nhờ mình có sức khỏe, chịu khó mới đảm đương được”.

Không chỉ lao động người Việt qua hải ngoại tham gia đánh cá, họ còn là những tài công khéo léo khi điều khiển tàu lớn vươn khơi. Anh Phạm Tuấn (thôn Hà Úc), đã làm tài công cho chủ tàu cá Trương Phẩm (người gốc An Bằng) ở Hawaii được 5 năm. Với vốn tiếng Anh anh học được từ thời phổ thông cùng những kinh nghiệm đi biển truyền thống của gia đình, anh Tuấn được chủ tàu tin tưởng, giao cho điều khiển con tàu lớn.

Những ngày đầu qua lao động với các “cộng sự” người nước ngoài, trên con tàu hiện đại, anh Tuấn được mở mang tầm mắt. Anh tâm sự: “Bên đó toàn tàu sắt, chứ không làm bằng gỗ như ở xứ mình. Tàu lớn có chiếc bề ngang 7m, bề dài trên 30m, được trang bị các thiết bị máy móc hiện đại như định vị toàn cầu, máy dò cá, chỉ cần mình nắm vững kỹ thuật là điều khiển rất “lụa”. Trên tàu có thể sản xuất được nước ngọt, đá cấp đông hải sản nên tàu đi liên tục, đó là những máy móc mà ngư dân Việt Nam mình chưa có. Mỗi tháng làm 25 ngày nên mọi sinh hoạt của anh em ngư dân đều diễn ra trên tàu cá cả”.

Ngoài làm tài công, anh Tuấn còn tham gia buông câu, gỡ lưới câu cá ngừ đại dương với thời gian làm việc gần 20 tiếng/ngày đêm, anh Tuấn được chủ tàu trả 1.200 đô/ tháng. Theo anh Tuấn, quy định đánh bắt của chính quyền sở tại cũng có nhiều sự khác biệt các nơi khác bởi các tiêu chí nghiêm ngặt. Các con tàu thường có thiết bị dò cá, đo mực nước, nhiệt độ, dòng hải lưu rất chuẩn nên mỗi chuyến biển có hiệu suất đánh bắt cao. Mỗi chuyến tàu anh Tuấn đánh được chừng 1,2-1,5 tấn cá ngừ, thu nhập từ 150-170 nghìn USD.

Với nhiều ngư dân Việt “xuất ngoại” đánh cá, đoàn kết, đùm bọc nhau trong công việc và cuộc sống khi lao động ở nước ngoài được xem như thứ tình cảm thiêng liêng, không thể thiếu. Có lần, anh Tuấn đang gỡ lưới thì bị sóng va đập bị thương ở mũi. Sau khi được các đồng nghiệp người Việt hỗ trợ sơ cứu trên tàu, anh được chuyển vào đất liền chữa trị kịp thời. “Lao động bên này giúp đỡ, thăm viếng nhau là chuyện thường xuyên. Ở trên biển xứ mình, ngư dân còn giúp nhau được. Huống chi qua đây” - anh Tuấn trải lòng.

Ở Hawai, ngư dân không ai “không biết tiếng” bà Minh Hạnh (người gốc Việt), chủ 23 chiếc tàu cá đánh bắt xa bờ, một siêu thị và hệ thống cung cấp xăng dầu, dịch vụ hậu cần nghề cá cho những tàu cá người Việt đánh bắt bên đó. Cơ sở bà Minh Hạnh cùng hàng chục hệ thống tàu cá đã trở thành nơi quen thuộc cho ngư dân Việt tham gia đánh bắt ở hải ngoại. Nhiều ngư dân khó khăn, hoặc gặp các tai nạn biển đều được chủ cơ sở này giúp đỡ tận tình…

Hiện, ở đảo Hawaii có hàng chục tàu lớn có chủ là người gốc Việt, đang sử dụng hơn 200 lao động là người các vùng miền ở nước ta. Những ngư dân “xuất ngoại” đánh cá trời Tây không chỉ được học hỏi kinh nghiệm, mở mang tầm mắt mang nguồn thu nhập lớn cho gia đình ở quê nhà mà họ còn nuôi ước mơ mang những điều học được, kỹ thuật máy móc về làm thay đổi giấc mơ ở những làng chài ven biển.