Cảnh báo nhiều rủi ro pháp lý khi đổi tiền mới qua mạng

Những năm gần đây, Nhà nước đã thắt chặt hoạt động đổi tiền lẻ bằng cách hạn chế phát hành tiền mới in mệnh giá nhỏ qua hệ thống ngân hàng. Dù vậy, thị trường đổi tiền lẻ "chợ đen" vẫn diễn ra rầm rộ, bất chấp các quy định pháp luật.

Nắm bắt nhu cầu của người dân cần đổi tiền lẻ, tiền mới để “lì xì”, “mừng tuổi” hoặc đi đền, chùa, lễ đầu năm, các dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới xuất hiện ngày càng nhiều trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok, Zalo…

Ảnh minh hoạ (Nguồn vneconomy.vn)

Chỉ cần gõ các cụm từ “đổi tiền lì xì Tết", “đổi tiền mới”, “đổi tiền lì xì”… trên Facebook, ngay lập tức hàng trăm bài viết quảng cáo về dịch vụ này sẽ xuất hiện. Các hội, nhóm đổi tiền lẻ, tiền mới cũng hoạt động hết sức sôi nổi.

Bên cạnh những lời mời chào hấp dẫn như “phí đổi thấp”, "cam kết tiền thật", "tiền nguyên seri"..., các chủ tài khoản còn sẵn sàng giao tiền tận nơi và cho kiểm tra trước khi nhận tiền.

Có hội nhóm, đại lý đổi tiền yêu cầu inbox trả lời riêng kín đáo, không dám công khai phí đổi tiền  nhưng cũng có nhiều hội nhóm, đại lý đăng công khai luôn phí đổi tiền. Phần lớn các hội nhóm, đại lý có phí đổi dao động từ 5-9% giá trị số tiền được đổi. Đổi mệnh giá thấp như 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng thì giá cao hơn các mệnh giá 100.000 đồng, 200.000 đồng, 500.000 đồng. Đổi tiền lướt (mới chỉ còn 80-90%) giá thấp hơn so với đổi tiền mới nguyên tệp serri khoảng 1 nửa. Thậm chí đổi các mệnh giá  2.000 đồng, 5.000 đồng còn có giá hơn cả chục % giá trị số tiền đổi…

Chủ các đại lý, hội nhóm trên thị trường “chợ đen” đăng đổi tiền đều ghi có sẵn tiền lẻ, các loại mệnh giá nhỏ từ 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng đến lớn hơn 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng…

Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ, "chợ đen" trên mạng internet còn rao bán cả tiền lì xì, tiền độc, tiền hiếm, ngoại tệ của nhiều nước. Các loại tiền này chủ yếu được chuyển trực tiếp từ nước ngoài về, với giá bán thường cao gấp nhiều lần so với mệnh giá thực tế tùy vào độ độc, lạ của loại tiền. Chẳng hạn trên nhóm sưu tầm USD đang rao đổi 100$ năm Sinh 19xy là 3200k/1tờ (tức 3,2 triệu/ tờ), chênh lệch gần 700 nghìn so với giá đổi USD thông thường trên thị trường. Ngoài ra, các trang còn rao đổi tiền các mệnh giá 1 USD, 2USD, hay tiền số đẹp serri tứ quý 6666,8888,6868,7979, 6789 với giá hàng chênh cao hàng trăm nghìn, thậm chí cả triệu đồng mỗi tờ đổi, tuỳ loại.

Ảnh chụp Facebook

Đổi tiền không đúng quy định có thể bị phạt lên đến 40 triệu đồng

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Duy Hoàn, Công ty Luật TNHH Lawkey cho biết, hoạt động đổi tiền ăn chênh như vậy là bất hợp pháp. Thông tư số 25/2013/TT-NHNN quy định, hoạt động thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, chỉ có những tổ chức được Nhà nước cho phép mới được hoạt động đổi tiền, trong đó chỉ có Ngân hàng nhà nước, Ngân hàng nhà nước chi nhánh, Sở giao dịch NHNN, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, kho bạc nhà nước.

Ngoài các đơn vị này, mọi hoạt động đổi tiền do cá nhân, tổ chức khác đều là bất hợp pháp. Bên cạnh đó, việc thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt lên đến 40 triệu đồng theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP. Trường hợp tổ chức có hành vi đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt gấp 2 lần, từ 40 triệu đồng đến 80 triệu đồng.

Luật sư cũng khuyến cáo, việc đổi tiền mới trên mạng mang tính rủi ro rất cao. Khi giao dịch đổi tiền qua mạng, những đối tượng chỉ quen biết trên nền tảng trực tuyến chứ không có tổ chức, trụ sở rõ ràng nếu chẳng may đổi phải tiền giả, đôi khi người dân còn vướng thêm rủi ro khi phải chứng minh nguồn gốc tiền đó từ đâu mà có. Vì vậy, trước khi giao dịch, cần nâng cao tinh thần cảnh giác, tuyệt đối không chuyển tiền đặt cọc trước cho người lạ để tránh bị lừa đảo cũng như khi nhận tiền cần kiểm tra kỹ để tránh đổi phải tiền giả, tiền thiếu... Bởi khi tham gia giao dịch bất hợp pháp, người dân không được bảo đảm quyền lợi, khó khiếu nại.

Cục An toàn thông tin cũng đã khuyến cáo người dân cảnh giác trước những đối tượng không quen biết, tuyệt đối không đổi tiền qua mạng xã hội để tránh trở thành "con mồi" tiếp tay cho các hành vi lừa đảo. Chỉ nên sử dụng các dịch vụ đổi tiền của ngân hàng, công ty tài chính hoặc các cơ sở kinh doanh có uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp.