Khi nhắc đến sóc, hình ảnh hiện lên trong tâm trí chúng ta thường là những sinh vật nhỏ bé đáng yêu, chuyền cành, tích trữ hạt dẻ cho mùa đông. Nhưng sự thật là, loài sóc không chỉ giới hạn ở vai trò của một kẻ ăn hạt vô hại.
Một nghiên cứu mới đây đã tiết lộ một khía cạnh ít ai ngờ tới: sóc đất California – loài sóc nổi tiếng với tính cách hiền lành – lại có thể trở thành những thợ săn máu lạnh, sẵn sàng săn lùng và ăn thịt các loài gặm nhấm khác, đặc biệt là chuột đồng.
 |
| Loài sóc đất California dường như đang tiến hóa thành động vật săn mồi. Ảnh: Journal of Ethology |
Được công bố trên Tạp chí Journal of Ethology, nghiên cứu này là bằng chứng đầu tiên ghi nhận hành vi săn mồi phổ biến ở sóc đất California. Nhóm nghiên cứu đã dành hơn 12 năm theo dõi hành vi của loài sóc tại Công viên Khu vực Briones, thuộc Hạt Contra Costa, California, Mỹ.
Trong mùa hè năm nay, các nhà khoa học ghi nhận 74 tương tác giữa sóc đất và chuột đồng, với 42% trong số đó liên quan đến hành vi săn mồi chủ động.
Quan sát cho thấy sóc đất thường phục kích con mồi từ các bụi rậm hoặc rượt đuổi trên bãi đất trống. Khi tấn công, chúng nhắm thẳng vào cổ con mồi, dùng hàm răng sắc nhọn cắn mạnh để kết liễu, sau đó lắc mạnh xác chuột đồng trước khi mang đi nơi khác để ăn. Đây là một chiến lược săn mồi hiệu quả, với tỷ lệ thành công lên tới 55% trong 31 nỗ lực săn mồi được ghi nhận.
Tiến sĩ Jennifer E. Smith, nhà sinh học tại Đại học Wisconsin-Eau Claire và là đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Đây là minh chứng cho thấy chúng ta vẫn còn nhiều điều chưa biết về những loài vật tưởng chừng quen thuộc. Quan sát trực tiếp lịch sử tự nhiên là cách tốt nhất để khám phá những bí mật này”.
 |
| Con mồi ưa thích của chúng là chuột đồng thay vì các loại hạt. Ảnh: Journal of Ethology |
Một yếu tố thúc đẩy hành vi săn mồi ở sóc đất California có thể là sự gia tăng bất thường số lượng chuột đồng tại khu vực nghiên cứu vào đầu tháng 7. Ứng dụng theo dõi sinh thái iNaturalist đã ghi nhận hiện tượng bùng nổ dân số chuột đồng, tạo ra một nguồn thức ăn phong phú và dễ tiếp cận cho sóc.
Sonja Wild, đồng tác giả nghiên cứu và nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học California, Davis, cho biết: “Ban đầu, tôi không thể tin vào mắt mình khi chứng kiến hành vi này. Nhưng khi bắt đầu tìm kiếm kỹ hơn, chúng tôi nhận thấy hiện tượng này diễn ra thường xuyên hơn chúng tôi tưởng.”
Điều này đặt ra câu hỏi: liệu hành vi săn mồi của sóc có xuất phát từ nhu cầu sinh tồn hay đơn giản chỉ là phản ứng trước một nguồn tài nguyên phong phú?
Hành vi săn mồi của sóc đất California không phải là điều hoàn toàn mới mẻ. Các nghiên cứu trước đây đã ghi nhận một số loài sóc có thể ăn thịt một cách cơ hội, chẳng hạn như khi tìm thấy trứng chim bị bỏ rơi hoặc xác động vật nhỏ. Tuy nhiên, nghiên cứu lần này là lần đầu tiên ghi nhận hành vi săn mồi tích cực và có chiến lược rõ ràng ở loài sóc.
Theo các nhà khoa học, biến đổi khí hậu, mất môi trường sống và sự can thiệp của con người vào thiên nhiên có thể đã thúc đẩy sự thay đổi này. Bằng cách mở rộng thực đơn của mình, sóc đất không chỉ tăng cơ hội sống sót mà còn chứng minh khả năng thích nghi đáng kinh ngạc trong một môi trường ngày càng khắc nghiệt.