Nguyễn Hữu Tiến Hưng: Hành trình “đáng nể” của Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu

Nguyễn Hữu Tiến Hưng, sinh năm 2006 tại Bắc Ninh. Hưng cho biết, từ nhỏ em đã có niềm đam mê đặc biệt với các bộ môn khoa học tự nhiên, trong đó có Hóa học, bởi em ước mơ lớn lên sẽ trở thành bác sĩ giỏi để chữa bệnh cho mọi người. Và người truyền cảm hứng cho em là chị gái, một cựu học sinh lớp Chuyên Hóa, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh.

Đoạt giải Nhất Kỳ thi chọn học sinh giỏi tỉnh Bắc Ninh môn Hóa học, Hưng được vào học tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh, ngôi trường mà người chị đã truyền cảm hứng cho em. Từ đây, Hưng có điều kiện bộc lộ năng khiếu của mình.

Những năm học tại Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, Hưng đã gặt hái nhiều thành tích ấn tượng: Năm học 2022-2023: Giải Nhì Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học và Huy chương Vàng Olympic Hóa học châu Á. Năm học 2023-2024, Hưng đoạt Giải Nhất Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học và Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế với số điểm 77,35/100, xếp hạng 17 trong số hơn 300 thí sinh toàn cầu, đồng thời là điểm số cao nhất của đội tuyển Việt Nam.

Với những thành tích xuất sắc này, Hưng đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì và trở thành một trong những Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024.

Nguyễn Hữu Tiến Hưng chia sẻ, em không bao giờ học theo kiểu ghi nhớ máy móc. Với Hưng, việc tiếp thu kiến thức không phải là nhồi nhét mà là quá trình khám phá. “Môn Hóa không chỉ có công thức hay phương trình phản ứng, mà quan trọng hơn là bản chất của từng hiện tượng. Nếu không hiểu rõ nguyên lý đằng sau, việc học sẽ trở nên rất nặng nề và dễ quên”, Hưng chia sẻ.

Chính vì vậy, mỗi khi tiếp cận một chủ đề mới, Hưng không vội vàng lao vào giải bài tập ngay mà dành thời gian nghiên cứu sâu lý thuyết. Hưng thường tìm các tài liệu mở rộng, đặc biệt là sách chuyên sâu của nước ngoài, để hiểu cơ chế phản ứng từ nhiều góc độ khác nhau. Cậu cũng thích xem các video thí nghiệm trực quan, bởi theo Hưng, “khi tận mắt chứng kiến một phản ứng xảy ra, mình sẽ nhớ lâu hơn rất nhiều”.

Thầy Trần Văn Thịnh, giáo viên môn Hóa của Hưng tại Trường THPT chuyên Bắc Ninh, nhận xét: “Hưng không học theo kiểu ‘công thức hóa’ mọi vấn đề. Em ấy luôn đặt câu hỏi vì sao phản ứng diễn ra theo hướng này mà không phải hướng khác, điều gì quyết định tốc độ phản ứng… Chính sự tò mò ấy đã giúp Hưng nắm rất vững bản chất kiến thức”.

Lịch trình học tập của Hưng được sắp xếp một cách khoa học và linh hoạt. Không chạy theo số lượng bài tập hay học quá nhiều giờ trong ngày, Hưng chọn cách học ít nhưng hiệu quả.

Hưng cho biết, em chia nhỏ thời gian học thành từng phiên ngắn, mỗi phiên khoảng 45-60 phút rồi nghỉ ngơi một chút trước khi tiếp tục. Điều này giúp não bộ không bị quá tải và duy trì được sự tập trung cao.

Cách học của Hưng cũng đặc biệt ở chỗ em không cố gắng “cày” thật nhiều đề thi mà tập trung vào phân tích từng bài một cách kỹ lưỡng. Khi giải một bài tập khó, Hưng không chỉ quan tâm đến đáp án đúng mà còn tìm hiểu tại sao các phương án sai lại không phù hợp. “Mỗi sai lầm đều là một cơ hội để học hỏi. Em luôn cố gắng hiểu tại sao mình làm sai và cách khắc phục để không lặp lại lỗi đó”, Hưng nói.

Thầy Trịnh Văn Hiệp, giáo viên hướng dẫn đội tuyển Hóa của Hưng, cho biết: “Trong đội tuyển, có nhiều bạn rất giỏi, nhưng điều khiến Hưng nổi bật là cách em ấy tự học. Em không chỉ làm bài tập để đạt điểm cao mà luôn tìm cách tối ưu hóa phương pháp giải, so sánh các cách tiếp cận khác nhau để chọn ra hướng đi nhanh nhất, hiệu quả nhất”.

Bên cạnh việc tự học, Hưng cũng chú trọng đến học tập nhóm. Mỗi tuần, Hưng thường trao đổi với các bạn trong đội tuyển để cùng nhau thảo luận các vấn đề khó. “Nhiều khi mình nghĩ một cách, nhưng bạn bè lại có góc nhìn khác. Việc tranh luận giúp em hiểu vấn đề sâu hơn và học được nhiều cách tiếp cận mới”, Hưng chia sẻ.

Không chỉ học với bạn bè trong nước, Hưng còn kết nối với các bạn quốc tế thông qua các diễn đàn Hóa học. Nhờ vậy, Hưng có cơ hội tiếp cận với những bài toán khó mang tính quốc tế và rèn luyện khả năng tư duy phản biện.

Ngoài ra, Hưng còn dành nhiều thời gian cho thực hành. “Lý thuyết rất quan trọng, nhưng nếu không thực hành thì dễ quên lắm. Khi tự tay làm thí nghiệm, em sẽ nhớ lâu hơn và hiểu rõ bản chất hơn”, Hưng nói. Chính sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành này đã giúp Hưng có được nền tảng vững chắc khi bước vào các kỳ thi lớn.

Dù đạt được nhiều thành tích xuất sắc, Hưng không bao giờ để áp lực thành tích ảnh hưởng đến bản thân. Gia đình của Hưng cũng không đặt nặng kỳ vọng mà luôn tạo môi trường học tập thoải mái nhất cho cậu. Chị Lan Hương, mẹ của Hưng chia sẻ: “Gia đình chỉ động viên chứ không ép buộc. Hưng tự đặt mục tiêu cho mình, và khi cháu làm tốt, chúng tôi chỉ đơn giản là ủng hộ và khích lệ.”

Ngoài học tập, Hưng còn dành thời gian cho các hoạt động thể thao như chạy bộ và bơi lội để giữ sức khỏe và tinh thần sảng khoái. Với Hưng, khi cơ thể khỏe mạnh thì tinh thần mới minh mẫn, học cũng vào nhanh hơn.

Chính sự cân bằng này đã giúp Hưng luôn giữ được niềm đam mê với Hóa học mà không cảm thấy quá tải hay mệt mỏi. “Với em, học là một hành trình khám phá chứ không phải là gánh nặng. Khi mình yêu thích nó, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều”, Hưng chia sẻ.