Ba loài thực vật mới được phát hiện tại VQG Núi Chúa gồm Sầm cuống dài, Diệp hạ châu Núi Chúa và Lòng mức Núi Chúa.
Trong đó, sầm cuống dài thuộc họ Mua (Melastomataceae), là loài cây gỗ nhỏ, cao đến 5 m. Lá mọc đối, phiến lá nhỏ, dày, hơi mọng, đỉnh tù hoặc đôi khi có khía lõm, gân giữa hơi nổi ở mặt dưới. Hoa nhỏ, màu tím xanh, mọc thành cụm chùm xim ở đầu cành hoặc nách lá; đài hình chuông, cánh hoa hình tam giác rộng, đầu nhọn. Quả mọng, hình cầu, khi chín có màu tím đen.
 |
| Loài sầm cuống dài. Ảnh: Viện Sinh học Nhiệt đới. |
Diệp hạ châu Núi Chúa, thuộc họ Diệp hạ châu (Phyllanthaceae) là loài cây bụi thấp, mọc bò, đơn tính cùng gốc; cành có màu nâu đỏ. Lá mọc so le, phiến lá hình trứng ngược đến hình elip rộng, đôi khi gần tròn, có màu đỏ xám khi còn non, chuyển sang xanh khi trưởng thành. Hoa mọc ở nách lá, đơn tính; hoa đực mọc đơn lẻ hoặc theo bó, màu hồng đến đỏ tía; hoa cái mọc đơn lẻ, có màu đỏ tía. Quả nang, gần hình cầu, màu đỏ tía, nhẵn.
 |
| Loài diệp hạ châu Núi Chúa. Ảnh: Viện Sinh học Nhiệt đới. |
Lòng mức Núi Chúa, thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae) là cây bụi cao khoảng 3 m, thân nhẵn có nhựa mủ trắng; cành non nâu vàng đến nâu đỏ, bóng, cành già chuyển xám với đốm sần nhỏ. Lá mọc đối, hình elip thon dài hoặc elip ngược, mặt trên xanh vàng sẫm, mặt dưới nâu vàng xỉn, cả 2 mặt nhẵn bóng. Cụm hoa mọc đầu cành, dạng xim, mang 3 - 13 hoa, cuống hoa rủ khi nở; Đài màu xanh, 5 thùy thuôn nhọn, mép có lông tơ ngắn; tràng hoa cam - đỏ, thùy hình trứng rộng, mép hơi uốn cong và ngược khi nở hoàn toàn, mặt ngoài có lớp hạt nhỏ đặc trưng.
 |
| Loài lòng mức Núi Chúa. Ảnh: Viện Sinh học Nhiệt đới. |
Ba loài thực vật mới được phát hiện đều có phạm vi phân bố hẹp, chủ yếu giới hạn trong khu vực Vườn Quốc gia Núi Chúa (Ninh Thuận), một trong những vùng sinh thái quan trọng của Việt Nam. Phát hiện này không chỉ mở rộng danh lục thực vật quốc gia mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc khám phá và công bố thêm nhiều loài chưa từng được ghi nhận tại khu vực và các vùng lân cận. Do phạm vi phân bố hẹp, các loài mới này đang đối mặt với nguy cơ bị đe dọa nghiêm trọng.