Từ xưa, trong phong tục truyền thống của người Việt ta, đêm 30 Tết mọi người trong gia đình sẽ quây quần bên mâm cơm gia đình để cùng nhau chia sẻ chuyện của năm cũ và hướng đến những điều mới mẻ trong năm tới.
Đây cũng là dịp để con cháu cùng nhau tưởng nhớ tới tổ tiên, gửi lời cảm tạ và cầu xin tài lộc, sức khỏe cho năm mới.
Vì thế, để không làm mất lòng và bày tỏ lòng thành kính nhất tới các vị thần linh, thần tài và ông cha, khi tổ chức làm bữa cơm cúng Tất niên cho gia đình đêm 30 Tết mọi gia đình nên nhớ:
Nên làm cỗ cúng vào chiều và tối
Tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình để tổ chức nhưng thời điểm thích hợp nhất để tổ chức lễ cúng và sum vầy bên mâm cơm là khoảng chiều hoặc tối ngày 30 Tết.
Thời điểm chiều 30 Tết là khi mọi công việc trong năm cũ đều đã kết thúc, nhà cửa đã được trang hoàng sạch sẽ và mọi người đều kịp trở về nhà. Mọi thứ dường như đầy đủ và hoàn hảo nhất để chuẩn bị trình diện và làm cơm cúng.
 |
| Ảnh minh họa. |
Đây cũng là thời khắc cuối cùng của năm cũ để mọi người cùng nhau ôn lại những bước ngoặt xảy ra trong năm và cùng nhau hứa hẹn về điều tốt đẹp trong năm mới.
Vì thế, trong thời điểm làm cỗ cúng, mọi thành viên trong gia đình nên có mặt đầy đủ, ăn mặc chỉnh tề để “thưa chuyện” với tổ tiên, người lớn trong gia đình.
Tuy nhiên, vì một vài lý do như đi làm xa không về được hoặc bận công chuyện chưa thể về thì đành phải chấp nhận.
Phải chuẩn bị lễ cúng trước khi ăn cơm Tất niên
Theo tập tục, tại thời điểm chiều và đầu giờ tối ông Công ông Táo của mỗi gia đình vẫn đang bận "bẩm báo với Ngọc Hoàng" nên chưa thể về kịp với gia đình. Tuy nhiên, lúc này tại mỗi gia đình vẫn còn có tổ tiên, các bậc ông, cha chú nên không thể không làm đồ cúng trình báo.
Trước khi cả gia đình ăn cơm Tất niên phải chuẩn bị đồ cúng và khấn vái với tổ tiên. Lúc cúng, tất cả các thành viên trong gia đình nên mặc quần áo đẹp, sạch sẽ cùng tụ họp lại để cúng trình diện trước bàn thờ gia tiên. Nếu không sẽ dễ dẫn đến lục đục trong gia đình trong năm mới, tài lộc hạn hẹp.
Tùy thuộc theo vùng miền và điều kiện gia đình, mỗi nơi sẽ có mâm cơm cúng khác nhau, nhưng, một số vật phẩm nhất định phải có khi cúng theo phong tục của người Việt đó là: mâm ngũ quả, hương hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, bánh chưng... Các món ăn trong ngày Tết sẽ được bầy biện trang nghiêm trên bàn thờ.
Nghiêm túc, không được đùa cợt khi cúng
Cười đùa, nói chuyện quá to hoặc nói tục, chửi bậy khi làm lễ cúng tổ tiên là thể hiện sự bất kính.
Bên cạnh đó, nhiều người còn kiêng gọi tên trẻ nhỏ khi cúng vì cho rằng thời điểm khi cúng là lúc ông cha ta quy tụ nhưng cũng khó tránh khỏi hồn ma lang thang dạt vào nhà. Nếu chúng nghe được tên trẻ nhỏ yếu bóng vía có thể làm hại đến trẻ.
Tạo không khí vui vẻ trong bữa cơm
Chiều tối ngày 30 Tết là thời điểm mà mọi thành viên trong gia đình sum họp lại với nhau và đây là thời khắc dường như thiêng liêng nhất trong cả năm vì trong năm mỗi thành viên đều có công việc riêng của mình nên rất ít khi tụ họp được đông đủ tất cả mọi người.
Vì thế, để mong muốn đón nhận một năm mới nhiều niềm vui, nhiều điều tốt lành thì ngay tại thời khắc giao thoa này mọi việc nên được diễn ra êm thấm, suôn sẻ. Kiêng kỵ chuyện cãi nhau, chửi rủa mà thay vào đó nên nói những chuyện vui, nói về những điều tốt lành và câu chuyện chỉ nên xung quanh các thành viên trong gia đình, tránh nói tới những người khác.
Kiêng kỵ đổ vỡ
Không chỉ trong đầu năm mới mà ở thời khắc giao thoa năm cũ và năm mới này đều kiêng kỵ làm đổ vỡ bất kì thứ gì. Theo quan niệm dân gian, những gì đổ vỡ thường đem lại xui xẻo, đặc biệt nếu rượu hoặc dầu đèn bị đổ ra nền nhà có thể thu hút ma quỷ kéo đến nhiều hơn, gây phiền nhiễu.
(Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, cung cấp nội dung khoa học phong thủy cho bạn đọc).