Lạm dụng thuốc ho
BS Nguyễn Trí Đoàn, Giám đốc Y khoa Phòng khám quốc tế Victoria Healthcare Mỹ Mỹ cho biết, hiện nay nhiều người trong chúng ta đang có xu hướng dùng thuốc bừa bãi mà không lường được tác hại của việc đó, nhất là đối với trẻ em.
|
Một số sai lầm trong cách cho trẻ uống thuốc có thể nguy hiểm cho trẻ. |
Cách đây 10 năm, thế giới đã khuyến cáo không sử dụng thuốc ho cho trẻ dưới 2 tuổi vì có thể bị suy hô hấp, dễ bị viêm phổi, lừ đừ và tăng nguy cơ tử vong. Sau đó, Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo là không dùng thuốc ho cho trẻ dưới 6 tuổi.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc mua thuốc ho quá dễ dàng, các phòng khám còn kê toa thuốc ho cho trẻ em cũng rất phổ biến. Hễ trẻ bị ho, bố mẹ liền vội chạy ra hiệu thuốc tự cắt thuốc ho cho con, thậm chí bác sĩ còn khuyến khích mua sẵn thuốc để ở trong nhà để khi trẻ bị ho thì cho uống ngay.
Theo phân tích của BS Đoàn, ho không phải là bệnh mà là cơ chế giúp tống vi trùng, virus, chất nhầy ra khỏi phế quản, giúp bảo vệ họng và phổi. Ho có thể là triệu chứng của cảm lạnh thông thường hoặc là biểu hiện của nhiễm khuẩn đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiêu phế quản hoặc viêm phổi.
Ở nước ta, đặc điểm của thời tiết và khí hậu là điều kiện thuận lợi cho trẻ dưới 6 tuổi dễ bị ho và cảm sốt. Trong số này có một số là do nhiễm khuẩn (dùng kháng sinh theo phác đồ), phần còn lại khá lớn là do nhiễm virut sẽ tự khỏi. Tuy nhiên nhiều người vẫn cho trẻ dùng các thuốc ho, thuốc cảm OTC và tưởng là do hiệu quả của thuốc. Nhưng những nghiên cứu của Mỹ cho biết, thuốc ho, thuốc cảm OTC không đưa lại lợi ích gì về lâm sàng, trong khi đó lại đưa đến một tỷ lệ cao về tai biến, trong đó có một tỷ lệ cao các trường hợp nặng gây tử vong.
Do đó, khi trẻ ho do cảm lạnh kèm sổ mũi, không sốt hoặc sốt nhẹ nhưng bé vẫn ăn uống, chơi đùa bình thường, không nôn ói thì cha mẹ chỉ cần chăm sóc trẻ bằng cách cho trẻ uống nhiều nước, ăn trái cây tươi, ăn cháo hoặc súp và theo dõi nhiệt độ cơ thể của con. Cha mẹ không nên tùy tiện cho con uống thuốc ho nếu không muốn gây hại cho trẻ.
Lạm dụng thuốc kháng sinh tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn đường ruột
Bệnh tự miễn xảy ra một khi hệ miễn dịch cơ thể không làm đúng chức năng. Lạm dụng kháng sinh dài kỳ có thể phá vỡ sự cân bằng này, gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và một khi bị tổn thương, có thể dẫn đến rối loạn tự miễn hoặc phát sinh bệnh mạn tính hoặc nhiễm trùng.
Bệnh tự miễn dịch là nhóm bệnh trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể nhắm nhầm mục tiêu, nói cách khác là tấn công lại chính cơ thể. Đến nay, khoa học vẫn chưa hiểu ngọn ngành về hiện tượng nói trên, nhưng việc làm thay đổi trạng thái cân bằng của cơ thể là nguyên nhân phát sinh bệnh. Theo một nghiên cứu năm 2006, những thay đổi trong mô ruột (đặc biệt là tăng tính thấm do sự mất cân bằng vi khuẩn đường ruột) chính là nguyên nhân làm tăng nhiều bệnh tự miễn, như bệnh Crohn (bệnh viêm đường ruột) và bệnh Celiac (bệnh tiêu chảy phân mỡ)...
Tùy tiện dùng thuốc hạ sốt
Tương tự như khi trẻ bị ho, phần lớn cha mẹ cũng đều “tá hỏa” mỗi khi trẻ bị nóng, sốt hơn so với nhiệt độ bình thường. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của BS Đoàn, cha mẹ hoàn toàn cần bình tĩnh và không cần quá lo lắng về điều này.
“Chúng ta nên hiểu rằng sốt không phải là bệnh mà chỉ là một phản ứng bình thường của cơ thể khi bị nhiễm khuẩn. Sốt giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng bằng cách khởi động hệ miễn dịch của cơ thể. Do đó, các bố mẹ không cần phải quá lo lắng khi con mình bị sốt”, BS Đoàn nhấn mạnh.
Vẫn theo BS Đoàn, ở trẻ em, hầu hết các cơn sốt từ 37,8 đến 40 độ C đều không nguy hiểm, phần lớn là từ các bệnh do virut như cảm lạnh hoặc cảm cúm. Một vài nguyên nhân khác có thể là do bệnh từ vi khuẩn như viêm họng do liên cầu nhóm A hoặc nhiễm trùng đường tiểu.
Hầu hết các cơn sốt do virut sẽ kéo dài khoảng 2-3 ngày. Tổn thương não xuất hiện chỉ khi nhiệt độ cơ thể cao hơn 42 độ C, nhưng bộ ổn định nhiệt của não bộ sẽ giữ những cơn sốt dưới mức nhiệt độ này cho dù không uống thuốc hạ sốt.
Vì vậy, khi trẻ sốt, cha mẹ chỉ cần khuyến khích con uống nhiều nước và nghỉ ngơi chứ không nên dùng thuốc hạ sốt liên tục. Trẻ chỉ thật sự cần dùng đến thuốc hạ sốt khi chúng quấy, trằn trọc khó chịu, không ngủ được. Nếu trẻ con đang ngủ yên giấc thì ba mẹ tuyệt đối không nên đánh thức trẻ dậy để cho uống thuốc.