Với người Việt Nam, chắc hẳn, dấm mẻ là món gia vị không còn xa lạ. Nhiều người thậm chí còn chia sẻ rằng đây là gia vị mà họ được tiếp xúc ngay từ nhỏ, trong những mâm cơm với bàn tay chế biến khéo léo của bà, của mẹ.
 |
| Mẻ là gia vị được nhiều gia đình thường dùng, mẻ có vị chua dịu. |
Mẻ là gia vị được nhiều gia đình thường dùng, gia vị mẻ có vị chua dịu, rất dễ ăn, giúp bạn cảm thấy ngon miệng hơn. Tuy nhiên đáng lưu ý là những mối nguy hại có thể đến từ loại gia vị hết sức phổ biến với người Việt này.
TS Đáng - nguyên Cục trưởng Cục an toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế cho biết, nấm mốc lên men trong quá trình gây mẻ đem lại lượng vi khuẩn có lợi cho cơ thể. Ngược lại, độc tố từ nấm mốc xuất hiện trước khi làm mẻ là mầm mống gây nên bệnh ung thư.
Ở đây, chúng ta cần phân biệt nấm mốc lên men trong quá trình hình thành mẻ chua với việc nấm mốc hình thành trên cơm trước khi đưa vào làm mẻ. Nấm mốc lên men trong khi lên mẻ đem lại lượng vi khuẩn có lợi cho cơ thể, trong khi nấm mốc mọc lên ở cơm trước khi làm mẻ lại là mầm mống gây nên bệnh ung thư. Khi mẻ bị nhiễm nấm mốc nguy hiểm sẽ có màu sắc lạ, không thơm, không có vị chua tự nhiên.
“Thêm vào đó, mặc dù có tác dụng giải nhiệt nhưng việc ăn quá nhiều dấm mẻ chua sẽ khiến cơ thể dư thừa axit lactic, gây đau bụng, tiêu chảy, không có lợi cho tiêu hóa. Bệnh nhân bị loét dạ dày, đau dạ dày, chảy máu dạ dày không nên lạm dụng những món ăn có dấm mẻ”, chuyên gia cảnh báo.
Nhiều người cho rằng, ăn dấm mẻ khi đang bị ốm sẽ khiến bệnh tình thêm trầm trọng. Theo ông Đáng đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm. Thực tế thì việc ăn dấm mẻ xong ốm hơn là do mình làm mẻ sai cách hoặc mua mẻ ở nơi chưa được đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Do đó, điều này phụ thuộc vào khâu chế biến thực phẩm có vệ sinh hay không chứ không phụ thuộc vào tính chất của dấm mẻ.
Ngoài dấm mẻ, những loại quả chua như me, chanh, sấu hay dấm bỗng cũng đều tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, ông Đáng cũng cho rằng, nếu những loại này mà có nấm mốc trước khi sử dụng cũng sẽ có khả năng gây ung thư bình thường.
Cách làm mẻ
Chỉ cần lấy khoảng một bát con cơm gạo tẻ đã chín + một bát con nước cơm lúc nồi cơm đang sôi (lúc nấu cơm đổ nhiều nước hơn một chút). Sau đó để 2 thứ thật nguội, cho vào một cái lọ thuỷ tinh hoặc lọ nhỏ có nắp đậy lại. Có thể cho vào một bao nilon buộc chặt lại cho sạch sẽ và kín. Nhiệt độ nóng sẽ giúp mẻ nhanh ngấu. Khoảng một tuần sau là chúng biến thành mẻ trắng phau và thơm ngon.
Lưu ý khi dùng
Khi nấu thì lấy muỗng gạt bỏ lớp mặt qua một bên lấy phần dưới. Dùng khoảng nửa chén cơm mẻ nêm cho một nồi canh gia đình (khoảng 2 tô). (Dùng rổ nhỏ hoà tan nước cơm mẻ. Lược bỏ xác cơm, lấy nước màu trắng đục, sau đó niêm nếm tùy người nấu).
Khi thấy có mốc đỏ hoặc mốc đen xuất hiện thì lấy muỗng múc bỏ, không tận dụng phần còn trắng.