Để chọn được gạo ngon, sạch, đảm bảo chất lượng tưởng chừng đơn giản ở thời gian trước thì nay lại là thách thức lớn đối với người nội trợ ở các thành phố lớn khi “công nghệ” tẩm, sấy, tẩy gạo bằng hóa chất ngày cành trở nên tinh vi. Thậm chí có người đã phải thốt lên “gạo sạch bây giờ khó kiếm chả khác gì đặc sản thời xưa”.
Gạo là loại lương thực không thể thiếu trong các bữa ăn hàng ngày. Hiện nay, để bảo quản gạo được lâu, nhiều cửa hàng kinh doanh vì lợi nhuận đã phun tẩm hóa chất diệt mọt và nấm mốc xung quanh bao gạo. Ngoài ra, còn phun một số loại hương liệu có nguồn gốc hóa học tổng hợp để tạo mùi thơm hấp dẫn bởi nếu sử dụng thuốc và hương liệu nguồn gốc thực vật thì giá thành sẽ tăng lên rất nhiều.
Theo thời gian, lượng hóa chất này sẽ tích đọng lại trong cơ thể và phát tác một số bệnh, thậm chí là ung thư. Chính vì vậy, cách nhận biết gạo chứa hóa chất là vô cùng quan trọng đối với người tiêu dùng.
Báo Vietnamnet dẫn lời ông Nguyễn Văn Trực, Tổng giám đốc Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn cho biết, tình trạng ướp hương liệu vào gạo tạo hương thơm nồng nàn để thu hút khách hàng hiện nay rất phổ biến.
Thơm Lài, Thơm Thái, Nàng thơm Chợ Đào… là những loại đang được ưa chuộng nên nguy cơ người tiêu dùng mua phải gạo bị ướp hương liệu rất cao, nhất là đối với gạo Nàng Thơm Chợ Đào. Bởi vì loại gạo này chỉ trồng được số lượng rất ít tại vùng đất Chợ Đào ở xã Mỹ Lệ (huyện Cần Đước, tỉnh Long An).
Ông cũng cho biết thêm về cách nhận biết gạo bị ướp hương đó là gạo chỉ thơm lúc chưa nấu, khi nấu chín thì không còn thơm hoặc chỉ thơm trong mấy ngày đầu mua về, đến vài ngày sau không còn nghe mùi thơm khi mở hũ gạo. Nếu đúng là gạo Nàng Thơm Chợ Đào thật, sau khi nấu xong, nồi cơm sẽ bốc lên mùi thơm thoang thoảng rất hấp dẫn, hạt cơm ngọt và mềm, lâu bị ôi thiu.
Nhiều bà nội trợ cũng rỉ tai nhau lúc đầu nên mua số lượng nhỏ nấu thử nếu thấy gạo có dấu hiệu của việc ướp hương thì sẽ “tẩy chay” cửa hàng. Đa số họ đều nhờ người quen mua gạo chính gốc ở quê vừa rẻ lại đảm bảo an toàn.
 |
| Tình trạng ướp hương liệu vào gạo tạo hương thơm nồng nàn để thu hút khách hàng hiện nay rất phổ biến. (Ảnh minh họa). |
Phân biệt "gạo lạ"
Thông tin trên báo Kiến thức, theo ThS Nguyễn Quỳnh Như, trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, người tiêu dùng hoàn toàn có thể nhận biết được gạo có được tẩm ướp hóa chất hay không nhờ vào việc ngửi và nhai thử. Bốc một ít gạo lên bàn tay và ngửi, gạo ngon sẽ có mùi thơm nhẹ dễ chịu. Gạo được ướp hóa chất thường có mùi rất nặng, kèm theo hăng hắc chứ không có mùi cám thơm tự nhiên.
Hoặc có thể nhai thử, gạo ngon sẽ ngọt nhẹ, không có mùi vị lạ. Hoặc có thể mua số lượng nhỏ nấu thử, nếu thấy gạo có dấu hiệu của việc ướp hương thì sẽ "tẩy chay" cửa hàng đó. Nhiều người chọn cách nhờ người quen mua gạo chính gốc ở quê, vừa rẻ lại đảm bảo an toàn nhưng không phải là cách phổ biến để chọn đúng gạo an toàn.
ThS Nguyễn Quỳnh Như cho biết, một chiêu thức mà các tiểu thương hay sử dụng là trộn lẫn gạo kém chất lượng vào loại gạo giá cao để bán cho người tiêu dùng. Gạo sau khi trộn, tùy thuộc vào tỷ lệ sẽ bán với giá của gạo loại một hoặc loại hai, ba. Sự nhập nhèm trong chất lượng và giá cả này khiến người tiêu dùng phải gánh chịu bởi phải rất tinh mắt và có kiến thức về các loại gạo nói chung mới phân biệt được gạo bị trộn.
Theo TS Nguyễn Đức Hiệp, các loại gạo thơm nổi tiếng như tám Thái, thơm Thái, nàng thơm chợ Đào, thơm lài là những loại dễ bị ướp hóa chất để bán nhất. Các loại gạo này được trồng với số lượng không nhiều, giá thành cao nên một số tiểu thương mới tìm cách gian lận. Nếu đúng là gạo nàng thơm chợ Đào thật, sau khi nấu xong, nồi cơm sẽ bốc lên mùi thơm thoang thoảng rất hấp dẫn, hạt cơm ngọt và mềm, lâu bị ôi thiu.
Cách nhận biết gạo bị ướp hương đó là gạo chỉ thơm lúc chưa nấu, khi nấu chín thì không còn thơm hoặc chỉ thơm trong mấy ngày đầu mua về, để một vài hôm thì không còn mùi thơm nữa. Nếu phát hiện một cửa hàng bán gạo ướp hóa chất thì hãy thông báo cho các cơ quan chức năng để xử lý.
Cách chọn gạo ngon
Theo cô Yến (chủ một cơ sở xay xát gạo tư nhân ở ngoại thành Hà Nội) thì gạo ngon trước hết phải là gạo mới, như ở miền Bắc, một năm có 2 vụ lúa chiêm (thu hoạch hè) và vụ lúa mùa (thu hoạch mùa thu), cứ đến mùa nào thì ăn gạo mùa đó là ngon nhất, gạo để càng lâu càng bớt thơm, bớt ngọt. Như vậy yếu tố đầu tiên để chọn gạo ngon chính là gạo phải mới.
Cô Yến cho biết nhìn về cảm quan, khi chọn gạo, có thể vốc 1 nắm trên tay, nếu quan sát hạt gạo mẩy, đều, còn nguyên phôi trắng, ít hạt vỡ, ít hạt vàng ngà (xay từ lúa non), ngửi sát thì có mùi thơm nồng nồng tự nhiên thì thường là loại gạo mới và già hạt (gạo già hạt là loại được xay xát từ lúa đủ ngày, phơi đủ nắng, loại này thường ít bị nấm, mọt nên khả năng tẩm thuốc sẽ ít hơn).
Nếu gạo có mùi thơm không tự nhiên hoặc mùi hôi thường là loại gạo đã cũ hoặc được tẩm ướp hương nhân tạo. Để nhận biết gạo đã tẩm ướp hương nhân tạo bạn có thể quan sát khi nấu cơm, loại gạo này thường mất mùi khi nấu chín hoặc bay hết mùi sau vài ngày khi mua về. Chính vì loại này thường chỉ nhận biết rõ hơn sau khi mua nên lưu ý không nên mua quá nhiều gạo 1 lần.
Với những người có kinh nghiệm lâu năm như cô Yến thì chỉ cần nhấm nhấm 1 vài hạt là biết ngay gạo ngon hay không. Vì thế, khi chọn gạo bạn cũng có thể nhai thử gạo cách từ từ. Gạo mới thường vị ngọt tự nhiên, cảm giác hơi dinh dính trong miệng.
Cô Yến cho biết thêm hạt gạo còn dính áo cám nấu lên sẽ ngọt và nhiều dưỡng chất hơn so với loại được xay xát trắng bong. Vì thế khi chọn gạo, bạn cũng không nên chọn loại có hình thức “quá sạch sẽ” vừa ít dưỡng chất vừa có thể là gạo đã được tẩy trắng từ những loại kém chất lượng. Khi nấu cũng không cần vò quá kỹ để hạn chế trôi mất lớp áo cám chứa hàm lượng dinh dưỡng cao.
Mời quý độc giả xem video Thực phẩm bẩn (nguồn VTV):