Ô liu là loại quả phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt ở các nước Trung Đông. Trên thị trường, thứ quả này có nhiều loại khác nhau và nổi tiếng nhất là ô liu đen Hy Lạp, ô liu xanh Tây Ban Nha, ô liu California,…
Loại cây này có thân ngắn và thấp, thân cây thường lồi lõm và xoắn. Quả khi xanh có màu xah còn khi chín sẽ chuyển sang màu nâu thẫm. Phổ biến nhất trên thị trường là ô lưu ngâm muối, giá khoảng 300.000 đồng/kg.
Theo tìm hiểu, cây ô liu sẽ cho vụ thu hoạch đầu tiên sau khoảng 5 - 6 năm và cây có thể sống lâu tới cả 1000 năm. Thông thường thời gian thu hoạch quả ô liu sẽ diễn ra vào tháng 9 - 12, tùy theo cách chăm sóc của người làm vườn và các yếu tố dinh dưỡng từ phân bón, đất trồng, nước tưới... Nên lựa chọn thu hoạch quả ô liu vào những ngày nắng ấm không nên thu hoạch vào ngày mưa dễ bị trơn trượt, quả rơi rụng nhiều.
Với quả ô liu xanh, đặc trưng về hương vị của nó xuất phát từ quá trình lên men. Sau khi quả được thu hoạch từ cây, chúng được ngâm trong dung dịch kiềm và sau đó ngâm nước muối. Bước này là quan trọng để loại bỏ vị đắng tự nhiên có thể xuất hiện trong quả ô liu sống.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, ô liu tươi có thể được ngâm nước để giảm vị đắng trước khi sử dụng. Ngoài ra, ô liu có thể được ướp cùng nhiều loại thảo mộc, gia vị như tỏi, chanh, hương thảo hay ớt để tăng thêm hương vị.
Bên cạnh đó, ô liu còn có thể được nhồi với các nguyên liệu như phô mai, cá cơm hoặc hạnh nhân. Loại quả này cũng có thể chế biến theo nhiều phương pháp khác nhau như rang, nướng hoặc xào. Ô liu là một nguyên liệu lý tưởng để kết hợp với salad, mì ống và pizza, giúp tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng cho món ăn.
100g ô liu chứa các chất dinh dưỡng sau: Nước: 80g, Năng lượng: 116kcal, Protein: 0,84g, Chất béo: 10,9g, Carbohydrate: 0,64g, Chất xơ: 1,6g, Canxi: 88mg, Sắt: 6,28mg.
Lợi ích của quả ô liu đối với sức khỏe:
Bảo vệ da và tóc
Nhờ hàm lượng axit béo và chất chống oxy hóa dồi dào, ô liu có tác dụng nuôi dưỡng, giữ ẩm và bảo vệ làn da. Đặc biệt, vitamin E – một dưỡng chất quan trọng cho tóc và da – có mặt nhiều trong ô liu, giúp duy trì mái tóc bóng khỏe và làn da mịn màng.
Dù được sử dụng trực tiếp trên da hay bổ sung qua chế độ ăn uống, vitamin E đều có khả năng bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, ngăn ngừa lão hóa sớm và hỗ trợ giảm nguy cơ ung thư da.
Hỗ trợ phòng chống ung thư
Hoạt chất oleuropein trong ô liu đã được chứng minh có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và kích thích quá trình chết tế bào theo chương trình. Một số nghiên cứu dịch tễ học cho thấy việc tiêu thụ dầu ô liu có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú.
Các chuyên gia cũng nhận định oleuropein có tiềm năng trở thành một hoạt chất hỗ trợ điều trị và phòng ngừa ung thư vú. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định tác dụng này.
Giảm căng thẳng
Ô liu chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa mạnh, trong đó hydroxytyrosol và oleuropein được nghiên cứu nhiều nhất. Chúng hoạt động bằng cách tạo liên kết với kim loại và trung hòa các gốc tự do, giúp giảm tác động của căng thẳng oxy hóa lên cơ thể.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Việc bổ sung vitamin E và chất béo không bão hòa đơn từ ô liu có thể giúp giảm nguy cơ ung thư ruột kết bằng cách trung hòa các gốc tự do. Ngoài ra, ô liu còn hỗ trợ phòng ngừa viêm loét dạ dày.
Dầu ô liu giúp kích thích tiết mật và enzym tụy, từ đó giảm nguy cơ hình thành sỏi mật. Hàm lượng chất xơ cao trong ô liu cũng góp phần thúc đẩy tiêu hóa, giúp thức ăn được hấp thụ hiệu quả và duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Hỗ trợ bảo vệ mắt
Bên cạnh vitamin E và sắt, ô liu còn chứa lượng lớn vitamin A – một dưỡng chất quan trọng giúp duy trì thị lực và bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.
Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Việc tiêu thụ dầu ô liu có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 và cải thiện khả năng chuyển hóa glucose. Hoạt chất oleuropein trong ô liu có khả năng ngăn ngừa viêm nhiễm, tổn thương oxy hóa và hỗ trợ chức năng của tế bào β tuyến tụy – cơ quan sản xuất insulin.
Chiết xuất từ lá ô liu còn giúp kiểm soát lượng đường huyết và cholesterol, đồng thời ảnh hưởng tích cực đến quá trình chuyển hóa chất béo và cải thiện độ nhạy insulin.