Với mong muốn phổ biến kiến thức về bệnh thiếu máu não, đặc biệt là thiếu máu não ở người cao tuổi, cũng như cách phòng và điều trị căn bệnh này, Báo điện tử Kiến Thức, Truyền hình An Viên phối hợp với nhãn hàng Hoạt huyết dưỡng não Cerecaps của Công ty cổ phần Dược Trung ương Mediplantex đã tổ chức buổi hội thảo “Tư vấn Phòng và điều trị bệnh thiếu máu não ở người cao tuổi” vào ngày 16/8 tại Hà Nội.
Bàn về "Các dấu hiệu nhận biết bệnh thiếu máu não ở người cao tuổi và các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh này", GSTS Nguyễn Văn Thông, chủ nhiệm bộ môn thần kinh và Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này sẽ giải đáp một số câu hỏi liên quan đến vấn đề này.
Dưới đây là một số câu hỏi tiêu biểu:
- Thiếu máu não có phải là bệnh của riêng người già không? Thường từ lứa tuổi nào dễ bị nhất?
GSTS Nguyễn Văn Thông, chủ nhiệm bộ môn thần kinh , Bệnh viện Trung ương quân đội 108: "Không nhất thiết phải là người cao tuổi mới mắc căn bệnh này, tuy nhiên nó thường gặp nhiều hơn ở lứa tuổi này. Bởi vì ở những người cao tuổi, các bộ phận cơ thể bị
lão hóa, thành mạch suy yếu, xuất hiện các căn bệnh mãn tính như tăng huyết áp, thoái hóa đốt sống cổ...".
 |
| GSTS Nguyễn Văn Thông, chủ nhiệm bộ môn thần kinh và Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 giải đáp thắc mắc của khán giả. |
- Xin hỏi, những yếu tố nguy cơ nào có thể dẫn đến thiếu máu não? Phải chăng do cách ăn uống, sinh hoạt, hay do cơ địa mà có một số người dễ mắc bệnh này hơn so với những người khác?
GSTS Nguyễn Văn Thông: Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến thiếu máu não ở người cao tuổi là tăng huyết áp. Tăng
huyết áp lâu dài dẫn đến vỡ xơ động mạch và thành động mạch co cứng, từ đó khiến cho lưu lượng máu lên não không đủ.
Nguyên nhân thứ 2 là do vỡ xơ động mạch do tăng cholesterol, tăng hàm lượng mỡ xấu, giảm mỡ tốt. Vỡ xơ động mạch, đặc biệt ở những đoạn phân chi động mạch sẽ làm hẹp động mạch, từ đó dẫn đến thành mạch không đàn hồi, đây cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất của thiếu máu não mãn tính.
Thêm vào đó là chế độ dinh dưỡng thừa chất, ăn ít rau, ít tập luyện cũng dẫn đến thiếu máu não mãn tính ở người cao tuổi.
Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 hoàn toàn nhất trí với ý kiến của GS Thông và cũng bổ sung thêm rằng, yếu tố căng thẳng thần kinh cũng ảnh hưởng rất lớn. Các yếu tố của cuộc sống hiện đại như ùn tắc giao thông, khói bụi, mối quan hệ giữa người với người, tệ nạn xã hội...cũng gây co thắt mạch máu não bất thường.
Yếu tố nữa là những căn bệnh thời hiện đại như đái tháo đường, béo phì, tình trạng hút thuốc lá, bia rượu...cũng là những yếu tố nguy cơ gây thiếu máu não. Riêng với phụ nữ, vấn đề huyết áp thấp cũng là yếu tố nguy cơ gây thiếu máu não, bởi huyết áp thấp gây ra tình trạng áp lực đẩy máu lên não bị suy giảm.
- Có yếu tố gia đình trong căn bệnh thiếu máu não không? Chẳng hạn nếu bố mẹ từng mắc bệnh này thì con cái có nhiều nguy cơ cũng mắc bệnh?
Trả lời câu hỏi thiếu máu não có di truyền từ đời này sang đời khác không, ông Thông khẳng định: “Bệnh lý thiếu máu lên não là căn bệnh không di truyền và không di truyền, đây là căn bệnh mắc phải trong cuộc sống, bệnh tăng theo tuổi ở những người cao tuổi. Tuy nhiên, cũng cần phải theo dõi những yếu tố nguy cơ theo cơ địa gia đình như tăng huyết áp, đái tháo đường…có thể là một trong những nguyên nhân gây ra thiếu máu não nhưng rất hạn hữu”.
- "Tôi năm nay 81 tuổi, tôi xin hỏi chuyên gia rằng có chỉ số nào nói lên rằng tôi đang thiếu máu não không? Thiếu máu não, thiểu năng tuần hoàn não, rối loạn tuần hoàn não có gì khác nhau không? Có phải thiếu máu là huyết áp thấp không?"
GS Nguyễn Văn Thông: Thực ra, không có một chỉ số nào cụ thể và xác định để phát hiện có bị thiếu máu não hay không, chỉ có thể xác định thông qua những triệu chứng lâm sàng của bệnh như: Nhức đầu; hoa mắt, chóng mặt, ù tai; mất ngủ, rối loạn giấc ngủ; suy giảm trí nhớ, mất tập trung; tê bì, nhức mỏi chân tay, mệt mỏi. Ngoài ra, có nhiều biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật: tim đập nhanh, rối loạn huyết động, cơn bốc hỏa, chậm chạp, mệt mỏi, sức khỏe giảm sút dần...Đặc biệt là dấu hiệu này ở những người có tiền sử tăng huyết áp, bệnh tim mạch...các triệu chứng này càng quyết định có bị thiếu máu não hay không.
Thiếu máu não, thiểu năng tuần hoàn não, rối loạn tuần hoàn não đều chỉ chứng bệnh thiếu máu não, trong đó thuật ngữ "thiểu năng tuần hoàn não" thường dùng ở y học Trung Quốc nhiều hơn, còn "Thiếu máu não" thường dùng trong y học hiện đại, "rối loạn tuần hoàn não" là thuật ngữ chỉ chung chung, một trong những dấu hiệu của rối loạn tuần hoàn não có thể là tăng huyết áp, không đủ máu lên não, đột quỵ não, nhồi máu não...
- "Tôi bị tức ngực, đau tim, khó thở...mỗi khi có triệu chứng đó tôi thường vận khí công, tập yoga để giảm bớt các triệu chứng này. Vậy tôi xin hỏi, đây có phải là một trong những dấu hiệu của thiếu máu não hay không?"
Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn: Những triệu chứng này cho thấy khả năng bác bị thiểu năng tuần hoàn vành khá cao, tức là thiểu năng lượng máu đến nuôi tim chứ không liên quan gì đến thiếu máu não. Tuy nhiên, những người thiểu năng tuần hoàn vành cũng dễ có khả năng bị thiểu năng tuần hoàn não bởi vì cơ thể chúng ta là một khối thống nhất, khi chúng ta bị vỡ xơ động mạch hoặc co thắt mạch máu ở tim và ở não thường đi đôi với nhau, mặt khác, thiểu năng tuần hoàn vành cũng làm giảm sức co bóp của cơ tim, dẫn đến giảm lưu lượng máu lên não.